Samenvatting

In dit onderzoek is gezocht naar een antwoord op de vraag welke vorm van differentiatie het meest effectief is voor de dakpanbrugklassen 1 k/m en 1 m/h op het Bonaventuracollege, locatie Schoolbaan. De reden voor dit onderzoek is gelegen in het feit dat enerzijds vanwege bezuinigingen gemengde brugklassen zijn ontstaan en anderzijds door de versoberingen in het speciaal onderwijs een toename van zorgleerlingen kan worden verwacht. Hierdoor dreigt uitval van leerlingen aan de onderkant. Daarnaast leiden deze gemengde brugklassen soms ook tot uitval aan de bovenkant, omdat deze leerlingen niet voldoende worden uitgedaagd.

Het onderzoek is uitgevoerd op twee manieren. Eerst is er door middel van een literatuurstudie een theoretisch kader geschetst van waaruit is gekozen voor toepasselijke gedifferentieerde werkvormen. Tevens is er een praktijkonderzoek uitgevoerd onder docenten en leerlingen. Tot slot is er gesproken met een onderwijsexpert over zijn ideeën ten aanzien van differentiatie. De resultaten van deze onderzoeken zijn verwerkt waarna de volgende conclusie kon worden getrokken.

Differentiatie in de dakpanbrugklassen op het Bonaventuracollege, locatie Schoolbaan, kan het beste worden vormgegeven door een verregaandere vorm van vakoverstijgende samenwerking, wat gezien de kleine school goed uitvoerbaar zou moeten zijn. John Hattie maakt in zijn boek “Visible Learning” een vergelijking met het ‘echte’ leven waarin hij uitlegt dat in de samenleving veel vormen van samenwerking met gelijkgestemden zijn te vinden. Peer-to-peer coaching in het onderwijs van zowel docenten als leerlingen zal kunnen bijdragen aan een vorm van differentiatie waarbij binnen de coöperatieve structuren ruimte is voor zowel individuele participatie als een samenwerkingsvorm. Over en weer kan er van elkaar geleerd worden doordat de een wat meer boven de stof staat en daarom de ander van input kan voorzien. Verder is de meerwaarde voor de docenten vooral gelegen in het feit dat naast het werken aan het curriculum er in deze teams gezamenlijk het werk van leerlingen kan worden bekeken op basis waarvan er gediscussieerd kan worden over de resultaten van individuele leerlingen van waaruit leerdoelen verwoord kunnen worden.

Daarnaast zal in eerste instantie een kant en klaar pakket aan niet al te ingewikkelde en niet veel voorbereiding vragende werkvormen moeten worden samengesteld, waarmee elke docent makkelijk aan de slag kan. Deze werkvormen zijn uitgewerkt in een schema waaruit de docenten een keuze kunnen maken. Tot slot zullen alle docenten kritisch naar hun eigen klassenmanagement moeten kijken, waarbij dit getoetst moet worden aan een opgelegd kader waarbinnen wel de mogelijkheid blijft om hier naar eigen inzicht vorm aan te geven zoals het geven van verlengde instructie aan hen die dat nodig hebben en het zelfstandig oefenen van andere leerlingen waarbij de stof op allerlei manieren wordt aangeboden, zodat elke leerling ongeacht zijn niveau, het einddoel kan halen.

Als deze wijzigingen worden doorgevoerd en de docenten bereid zijn hier in mee te gaan, zal de effectiviteit van het lesgeven en het bieden van onderwijs op maat worden bevorderd. Ook zal hierdoor het risico op uitval, aan de onderkant dan wel aan de bovenkant, beperkt worden en krijgt elke leerling de kans om op zijn/haar niveau het maximale uit zichzelf te halen.