Samenvatting

Dit rapport is het resultaat van een onderzoek dat is verricht in opdracht van de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Het team jeugd van deze rechtbank stelde enkele maanden geleden vast dat er grote verschillen zijn in aanpak en kwaliteit van de bijzondere curator ex artikel 1:250 BW. Dit heeft geleid tot de volgende centrale vraag:

Welke voorwaarden kunnen het beste worden gesteld aan de rechtsfiguur van de bijzondere curator, teneinde de rechtspositie van minderjarigen in Nederland te versterken?

De rechtsfiguur van de bijzondere curator is in een tweetal artikelen in de wet terug te vinden, te weten in artikel 2:212 BW en artikel 2:250 BW. Dit onderzoek richt zich met name op de bijzondere curator ex artikel 1:250 BW. Deze bijzondere curator kan alleen worden benoemd bij een wezenlijk en concreet conflict tussen een minderjarige en zijn wettelijke vertegenwoordigers over de verzorging, opvoeding of het vermogen van een minderjarige. De wet stelt geen specifieke eisen aan een bijzondere curator, zodat in theorie iedere (handelingsbekwame) meerderjarige tot bijzondere curator kan worden benoemd. De bijzondere curator heeft als taak om de belangen van de minderjarige in en buiten rechte te behartigen. De rechter kan op verzoek van elke belanghebbende of ambtshalve een bijzondere curator benoemen. De bijzondere curator wordt gefinancierd door de Raad voor Rechtsbijstand, voor zover deze ingeschreven staat in het register van de Raad voor Rechtsbijstand.

De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat er een viertal voorwaarden aan de rechtsfiguur van de bijzondere curator gesteld moeten worden, wil deze goed kunnen functioneren in de praktijk.
1.Het landelijk registreren van bijzondere curatoren door de Raad voor Rechtsbijstand;
2.Het stellen van kwaliteitseisen aan de bijzondere curator;
3.Betere financieringsmogelijkheden en de griffierechten van een minderjarige die een formele procedure start afschaffen;
4.Het opstellen van een benoemingsprotocol.