Samenvatting

De complexiteit in de bouwsector is in de afgelopen jaren sterk in verandering. Vanuit deze kennisgeving is in overeenstemming met het lectoraat 'Nieuwe cultuur in de bouwketen' de volgende onderzoeksvraag geformuleerd: Wat is de invloed van de veranderende complexiteit in de bouwsector ten aanzien van de competenties van toekomstige projectmanagers? Het onderzoek is opgebouwd in drie delen om tot beantwoording van de hoofdvraag te komen.

De complexiteit in de bouwsector wordt onderscheiden in een aantal dimensies; technische-, organisatorische-, sociale, tijd- en wet- en regelgeving complexiteit. Iedere dimensie van complexiteit heeft zijn eigen kenmerken waardoor bouwprojecten ingewikkelder worden en meer valkuilen heeft. De toename van de complexiteit heeft geleid tot een cultuurverandering in Nederland. Waar voorheen de bouwsector een gesloten wereld was, wordt er nu respectvol en integer gedrag vereist met een open oog voor maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Het gevolg van deze verandering is dat de bouwsector zich anders moet gaan opstellen. Technische kennis alleen is niet meer het voornaamste, maar de bouwsector moet socialer en open worden. Projectmanagers in de bouw zullen dus aan meer en andere competenties moeten voldoen. De NCB spreekt hier over gedragsmatige-, technische en contextuele competenties. Er zal naar een goede balans tussen deze competenties gezocht moeten worden.

Het kwantitatief onderzoek heeft aangewezen dat de beroepspraktijk op zoek is naar projectmanagers die over zowel technische competenties als gedragsmatige competenties beschikken. Een projectmanager moet een basiskennis hebben wat betreft projectorganisatie, technische kennis, projectmanagement. Daarnaast moet hij ook goed kunnen communiceren, assertief zijn, kunnen samenwerken, betrokken zijn en integer kunnen handelen. Dit alles vraagt veel meer van een projectmanager dan in de tijd waar hij/zij voornamelijk technisch onderlegd was. Deze ontwikkelingen moeten leiden tot een verandering in het onderwijs van toekomstige projectmanagers. Er zijn niet alleen aandacht besteed moeten worden aan de technische competenties, maar de gedragsmatige competenties (ook wel zachte waarden genoemd) zijn minstens zo belangrijk.

Om dit te bereiken zal het onderwijs meer aandacht moeten gaan besteden aan praktijksimulaties en zal er een nauwe samenwerking moeten ontstaan met de beroepspraktijk. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen hoe we dit inhoudelijk invulling gaan geven. Daarnaast zullen de contextuele competenties ook meer belicht moeten worden waardoor ze een plek kunnen krijgen tussen de technische- en gedragsmatige competenties.