Samenvatting

De gemeente Leiden wil de inwoners van Leiden vanaf het begin betrekken bij beleidsvorming. Zij ontvangt dan minder inspraak achteraf, waardoor de besluitvorming sneller verloopt. De gemeente wil daarom weten hoe de inwoners willen participeren. Zij betrekt hierbij Leidenaren met een rode, blauwe en gele belevingswereld. Deze belevingswerelden van SmartAgent hangen samen met waarden, behoeften en motieven. De inwoners van Leiden hebben afhankelijk van hun waarden, behoeften en motieven een bepaalde kleur belevingswereld. Opdrachtnemer Amy de Wilde heeft hiervoor onderzoek uitgevoerd van december 2013 tot mei 2014. De probleemstelling bij dit onderzoek luidt als volgt:
Hoe kan de gemeente Leiden de inwoners van Leiden uit de rode, blauwe en gele belevingswereld laten participeren bij een participatietraject?
De theorie over interactieve beleidsvorming van Pröpper dient als kader en als conceptueel model voor dit onderzoek. Pröpper geeft aan dat communicatie essentieel is voor participatie. De doelstelling bij dit onderzoek luidt als volgt:
Inzicht geven in de behoeften van de doelgroep, inzicht geven in de samenstelling van de doelgroep en inzicht geven in de wijze waarop zij mee wil doen in een participatietraject, teneinde een communicatieadvies te kunnen geven over de in te zetten communicatiemiddelen aan de gemeente Leiden.
De doelgroep van dit onderzoek zijn de inwoners van Leiden met een rode, blauwe of gele belevingswereld volgens SmartAgent die 18 jaar of ouder zijn. De probleemstelling is bij deze doelgroep onderzocht aan de hand van kwalitatief onderzoek. De respondenten zijn geselecteerd op belevingswereld, geslacht en leeftijd. Het onderzoek toetst twee hypothesen die voortvloeien uit het theoretisch kader. De eerste hypothese is: ‘Als het bestuur de participanten benadert met communicatiemiddelen die als doel gezamenlijke ideeënvorming door informatie-uitwisseling hebben, dan zullen participanten vanaf het begin van projecten hierbij adviseren.’ Deze hypothese is verworpen, omdat de respondenten aangeven niet altijd mee te willen denken via deze communicatiemiddelen. De tweede hypothese is: ‘Als het bestuur aan participanten om open advies vraagt in plaats van reactie op een gesloten vraagstelling, dan dragen participanten hun eigen oplossingsrichtingen aan.’ Deze hypothese is aangenomen, omdat de respondenten aangeven dat zij ideeën willen aandragen.

De conclusie van dit onderzoek is dat de inwoners van Leiden participeren bij een participatietraject wanneer de gemeente Leiden de participatieve bestuursstijl hanteert zoals Pröpper dat beschrijft. Bij de participatieve bestuursstijl vraagt de gemeente de inwoners om open advies. Het is daarnaast gewenst dat de gemeente betrouwbaar is voor de inwoners, omdat dit samenhangt met het beeld dat de inwoners van de gemeente hebben. De meest gewenste manier is dat de gemeente Leiden inwoners uitnodigt om te participeren bij een participatietraject via een bewonersbrief of een digitale nieuwsbrief. Inwoners met een rode belevingswereld willen vervolgens meedenken via een interactieve bijeenkomst als zij daar tijd voor hebben. Inwoners met een blauwe belevingswereld willen over allerlei onderwerpen meedenken via een groep met een adviserende functie. Inwoners met een gele belevingswereld willen meedenken over hun buurt via een digitale enquête.