Samenvatting

Op onze school begeleid ik leerkrachten in de omgang met leerlingen met ordeverstorend gedrag en gedragsproblemen. In de begeleiding liep ik er tegenaan dat leerkrachten uitgaan van het ongewenste gedrag van leerlingen. Mijn begeleiding was er vooral op gericht om het gedrag van leerlingen te veranderen. Het effect van mijn begeleiding was regelmatig van korte duur, doordat leerlingen zich niet verantwoordelijk voelden voor hun gedrag en leerkrachten hun handelen niet of nauwelijks aanpasten aan de behoefte van de leerling. In de theorie van Win-Win vond ik een positieve benadering: van ordeverstorend gedrag naar ontwikkelingskans. Mijn veronderstelling was dat leerlingen zich verantwoordelijk gaan voelen voor hun gedrag door een positieve benadering van de leerkracht. Daarom ben ik gaan onderzoeken Hoe ik de leerkrachten van de groepen 6 tot en met 8 kan begeleiden bij de invoering van een doorgaande lijn op het gebied van ordeverstorend gedrag via de aanpak van Win-Win waarbij het welbevinden van zowel leerlingen als leerkrachten wordt gewaarborgd. (onderzoeksvraag) Met mijn onderzoek wil ik bereiken dat het pedagogisch klimaat op onze school verbetert en ordeverstorend gedrag van leerlingen afneemt. (doel van mijn onderzoek) Voor mijzelf wil ik leerkrachten leren begeleiden bij de aanpak van ordeverstorend gedrag van leerlingen. (doel in mijn onderzoek) Omdat het verbeteren van mijn begeleiding van leerkrachten centraal stond, heb ik gekozen voor een actieonderzoek. Ik heb gebruik gemaakt van een logboek om mijn begeleiding van leerkrachten bij te houden. Om te kunnen onderzoeken of mijn begeleiding effect heeft gehad heb ik de Kwaliteitsmeter (Beekveld en Terpstra, 2009) afgenomen, groepsobservaties gedaan, schalingsgesprekken met leerkrachten gevoerd en interviews met leerlingen afgenomen. Mijn literatuurstudie leidde tot het inzetten van Win-Win voor de aanpak van ordeverstorend gedrag in de groep. Samen met de leerkracht heb ik gekeken welke preventieve acties toepasbaar zijn in de groep en welke begeleiding de leerkracht daarvoor nodig heeft. De leerkracht stelde een begeleidingsvraag op en daarbij werden werkpunten beschreven. Leerkrachten gingen aan de slag met deze werkpunten. Door hierop te evalueren ervoeren leerkrachten successen. Bij deze manier van werken wordt gekeken naar het handelen van leerkrachten en niet alleen naar het gedrag van leerlingen. Door leerkrachten meer vaardig te maken in het omgaan met ordeverstorend gedrag, verminderd het ordeverstorend gedrag. Voor mijn eigen handelen betekent dit onderzoek dat ik leerkrachten kan begeleiden bij het toepassen van de acties uit Win-Win. Een aanpak gericht op de ontwikkelingskansen in het gedrag van leerlingen. Mijn begeleiding bestaat uit het doen van klassenobservaties en het voeren van oplossingsgerichte gesprekken met leerkrachten over hun omgang met ordeverstorend gedrag in de groep. Mijn aanbeveling is om de begeleiding van leerkrachten en preventieve acties vanuit Win-Win te beschrijven in een gedragsprotocol. Dit wordt jaarlijks geëvalueerd met het team, zodat afspraken duidelijk zijn. Ordeverstorend gedrag zal verminderen doordat leerkrachten vaardig zijn in het (h)erkennen van gedrag, samen oplossen en het aanleren van verantwoordelijkheid bij de leerling. Zo blijft het pedagogisch klimaat in onze school positief