Samenvatting

Op basisschool X wordt gewerkt met School Wide Positive Behavior Support. SWPBS als geheel bevindt zich nog in de implementatiefase, al is de primaire preventie wel van kracht. Desondanks zijn er leerlingen die hier onvoldoende van profiteren; zij vragen om extra begeleiding. Dit onderzoek richt zich op het ontwerp van een interventie voor leerlingen met klein, hardnekkig probleem- en risicogedrag. Dit gegeven leidde tot de volgende onderzoeksvraag: Hoe kunnen door de leerkracht uitgevoerde interventies binnen het secundaire preventieniveau van SWPBS eruit zien die leiden tot een toename van het gewenste gedrag binnen acht weken van leerlingen met risicogedrag in groep 4 op basisschool X? Het ontwerpen van een interventie past binnen de onderzoeksstrategie ontwerponderzoek. Aangezien gedrag wordt beïnvloed door omgevingsfactoren, wordt er gekeken vanuit het samenhangend geheel in plaats van de geïsoleerde variabelen (De Lange, et al., 2012). Het ontwerp van de interventie wordt daarom gestuurd door gegevens uit de contextanalyse, behoefteanalyse, literatuur, observaties en good practice. Op basis van die data is er gekozen voor de secundaire interventie Check-in Check-out met daarin elementen van de gedragstheorie en de cognitieve gedragstherapie verweven. De interventie wordt ingezet bij vier leerlingen in groep 4. Zij vallen op door hun ongewenst fysiek contact. Voorafgaand aan de interventie lieten deze leerlingen zeventien gedragsincidenten noteren. Tijdens de even lange interventieperiode van acht weken deden zich tien gedragsincidenten voor. Het eerder beschreven probleemgedrag is tijdens de interventieperiode tevens afgenomen in frequentie en duur. Of deze verbetering volledig toe te schrijven is aan de ontworpen interventie, kan niet met zekerheid worden gezegd. Er zijn namelijk veel variabelen van invloed op het gedrag. Afgaande op de literatuur en praktijkervaringen leidt het intensiever bekrachtigen van het gewenste gedrag, meermaals benoemen van gedragsverwachtingen, gespreksvoering en het uitspreken van vertrouwen mogelijk tot een toename van het gewenste gedrag van risicoleerlingen in groep 4 op basisschool X