Samenvatting

'In deze samenvatting worden in het kort de belangrijkste onderdelen en conclusies van het afstudeeronderzoek "Werkwoordspelling, laat je niet kisten", dat ik voor de opleiding Master Special Educational Needs heb uitgevoerd, weergegeven.



Onderzoekscontext:

Het onderzoek richt zich op werkwoordspelling. Bij dit onderzoek zijn vijf leerlingen en de leerkracht uit groep 7 betrokken.



Doelstelling in en van het onderzoek:

De centrale vraagstelling in het onderzoek luidt: "Op welke manier kan ik de kinderen die problemen ondervinden bij werkwoordspelling het beste begeleiden?"

Het onderzoek gaat over de problemen dit zich voordoen bij werkwoordspelling en de manier waarop de remedial teacher hier het beste mee om kan gaan. De doelstelling van het onderzoek is dat de resultaten betreffende werkwoordspelling verbeteren en dat de kinderen meer inzicht krijgen in de lastige structuur van werkwoordspelling.



Theorie:

Aan de hand van een meervoudige gevalsstudie, in combinatie met een literatuuronderzoek, heb ik antwoord gezocht op bovenstaande onderzoeksvraag.

De theorie geeft aan dat een speciale didactiek gewenst is voor werkwoordspelling. Als didactiek wordt de algoritmische methode aangedragen. Via een handelingsvoorschrift wordt, wanneer deze goed wordt uitgevoerd, de juiste oplossing (vervoeging van het werkwoord) gevonden (Huizinga, 2009). Deze methode stamt al uit de jaren tachtig, waar Assink (1986) en van Zuidema (1988) aangeven dat het leren van werkwoordspelling aan de hand van een algoritme tot beteren resultaten leidt dan wanneer een klassieke regel- of analogiemethode gehanteerd wordt (Spelling in de lift Plus, Erades e.a., 1998). Uit veelvuldig onderzoek blijkt echter dat de resultaten betreffende werkwoordspelling niet echt een stijgende lijn vertonen (Inspectie van het Onderwijs, 2008).

Van der Heijden (2008) ontwikkelde daarom de spelkist, waarbij een beroep wordt gedaan op het auditieve, visuele en motorische geheugen. Zij concludeerde dat kinderen dingen beter kunnen onthouden, wanneer er op meerdere aspecten van het geheugen een beroep wordt gedaan.



Aanpak:

Na bestudering van deze methodiek heb ik de onderzoeksgroep, aan de hand van de spelkist, intensief begeleid. Dit heeft plaatsgevonden aan de hand van de leerstof waar zij tijdens de reguliere lessen werkwoordspelling op uitvielen. Tijdens de sessies heeft er hernieuwde aanbieding, begeleide inoefening en directe feedback plaatsgevonden (zie didactisch groepsplan bijlage 1). Na vijf weken is het geleerde meer geïntegreerd in het werken in de klas. Per week zijn er controledictees afgenomen (Taal Actief oud, versie 2, 1997) om eventuele groei zichtbaar te maken en zijn de kinderen regelmatig geobserveerd en bevraagd.



Conclusie:

De belangrijkste conclusie is dat alle kinderen baat hebben gehad bij de begeleiding die zij hebben gekregen aan de hand van de spelkist. De resultaten van alle kinderen zijn aanzienlijk verbeterd en daarnaast hebben ze ook meer inzicht gekregen in de lastige structuur van werkwoordspelling. Het stappenplan van de spelkist lijkt enigszins op het handelingsvoorschrift van een algoritme, alleen is het korter en overzichtelijker. Voor overige conclusies zie hoofdstuk 5.



Aanbevelingen:

Mijn aanbeveling naar leerkrachten uit de bovenbouw is dan ook dat zij bij de aanbieding van werkwoordspelling gebruik maken van het stappenplan behorende bij de spelkist. Wanneer kinderen dan toch nog uitval vertonen, zouden de leerkrachten of de remedial teacher hen individueel kunnen begeleiden. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de bordversie van de spelkist. Kinderen die het stappenplan niet nodig blijken te hebben, kunnen uiteraard aan het werk op de 'normale manier'.



Mijn conclusie is dat iedereen, wanneer dit op de juiste manier wordt aangeleerd, werkwoorden correct kan leren vervoegen in allerlei verschillende situaties.