Samenvatting

Laaggeletterdheid is een actueel probleem in Nederland. Volgens de Rijksoverheid (2019) heeft ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar moeite met lezen en schrijven. Van deze groep laaggeletterden heeft ongeveer 65% de Nederlandse taal als moedertaal (SLO, 2020). Om zwakke lezers al in groep 3 te kunnen signaleren is het dan ook belangrijk om een toets in te kunnen zetten. Het Toetspakket Technisch Lezen (TTL) is een voorbeeld van zo’n toets. Voordat deze toets gebruikt kan worden door de basisscholen moet deze door de Expertgroep Toetsen PO beoordeeld worden. Om aan de criteria te kunnen voldoen, wordt door het Boom test onderwijs binnenkort een normeringsonderzoek gestart. Om informatie in te winnen voor dit normeringsonderzoek is met huidig onderzoek ten eerste de samenhang tussen spellingsvaardigheid en het lezen van losse woorden onderzocht. Dit met betrekking tot de convergente validiteit van de TTL-leesbeheersing. Dit is een eerste aanwijzing voor de begripsvaliditeit. Ten tweede is de paralleltestbetrouwbaarheid van de TTL-woorden versie A en B onderzocht. Ten slotte is een vijftal interviews afgenomen naar de klanttevredenheid over het TTL en wat de verbeterpunten zijn van het TTL. Om dit te kunnen onderzoeken is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: “In hoeverre kan het Toetspakket Technisch Lezen worden ingezet op basis van de convergente validiteit, paralleltestbetrouwbaarheid en de klanttevredenheid?”. De resultaten uit het onderzoek kunnen door de opdrachtgever gebruikt worden in het normeringsonderzoek en kunnen opgenomen worden in de ‘gebruikershandleiding en verantwoording’ van het Toetspakket Technisch Lezen. 
Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden is ten eerste een kwantitatief onderzoek uitgevoerd onder leerlingen van de reguliere basisschool ’t Prisma in Doetinchem. Bij 108 leerlingen zijn een drietal toetsen afgenomen: Boom LVS-toets Spelling, Toets Technisch Lezen woorden en de Toets Technisch Lezen leesbeheersing. Daarna zijn de data met behulp van het programma IBM SPSS Statistics 24 met onder andere de Spearman’s rangcorrelatie geanalyseerd. Uit de resultaten is ten eerste gebleken dat de spellingsvaardigheid en het lezen van losse woorden sterk met elkaar samenhangt. Er blijkt echter geen significant verschil in samenhang te zijn tussen woord- en werkwoordspelling in relatie tot het lezen van losse woorden. Ten tweede is gebleken dat de twee versies van de TTL-woorden niet parallel zijn aan elkaar. Het verschil valt echter weg, wanneer gedurende het normeren van de ruwe scores een correctie in de norm aangebracht wordt. Daarnaast is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd onder vijf leerkrachten van verschillende basisscholen in Apeldoorn. Met dit onderzoek is de klanttevredenheid over het TTL en de verbeterpunten van het TTL onderzocht. Het is gebleken dat de klanttevredenheid over het TTL doorgaans goed is. Er zijn echter drie verbeterpunten uit de interviews voortgekomen. Ten eerste: combineer de vaardigheidsscore van het TTL met de uitslag van de Boom LVS-toets Technisch Lezen, die het niveau van het technisch lezen van een tekst volgt. Ten tweede: ontwikkel woordleeskaarten op het niveau van de leerling. Ten derde: schrijf in de handleiding een advies waarmee het TTL op iedere leerling individueel afgestemd kan worden.
Er worden een aantal aanbevelingen voor het normeringsonderzoek naar het TTL van het Boom test onderwijs gedaan. Ten eerste wordt aanbevolen om een vervolgonderzoek te doen naar de convergente validiteit van de TTL-leesbeheersing, door bijvoorbeeld de samenhang met de Boom LVS-toets Technisch Lezen te onderzoeken. Ten tweede wordt aanbevolen om gedurende het normeren van de ruwe scores van de TTL-woorden een correctie aan te brengen in de norm. Hierdoor zullen de versies A en B dezelfde resultaten geven. Ten slotte wordt aanbevolen om de klantt