Samenvatting

De vraagstelling van dit onderzoek was:
Hoe kan een productgerichte werkwijze binnen danstherapie een bijdrage leveren tot het verwerken van life events bij mensen met een Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)?
De aanleiding van dit onderzoek was het creatieve proces. Gedurende de opleiding viel me op dat het vormgeven van een life event in dans en beweging me hielp om mijn ervaringen te verwerken.
Mijn nieuwsgierigheid was geprikkeld om een actiegericht onderzoek te doen over wat deze manier van werken kan bijdragen tot het verwerken van life events bij andere mensen.
Het Open Therapeuticum Leuven (OTL) stond open voor mijn onderzoek, dus werd de doelgroep van dit onderzoek: mensen met een Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Bij veel mensen die NAH hebben ligt de behoefte om met anderen te delen wat de gevolgen van hersenletsel voor hen betekenen. Het uitleggen hiervan is vaak lastig voor hen. Er werd een creatief proces aangegaan met drie jongvolwassenen waarbij gewerkt werd naar een dansvoorstelling. De dansvoorstelling kan als middel dienen om de life – events, en bijbehorende gevoelens, emoties, verlangens, herinneringen, enz. tot expressie te brengen naar anderen toe.
Oorspronkelijk werd de vorm bedacht dat de therapeut zou bewegen en de cliënt zou toekijken en choreograaf zou zijn. Na de eerste sessie werd echter duidelijk dat de cliënten zelf geprikkeld waren om in beweging te gaan. Gedurende vijf sessies werd er naar een voorstelling gewerkt rond het eigen verhaal van de cliënten. De gegevens werden verzameld door participerende observatie, het achteraf bekijken en analyseren van de audiovisuele beelden, reflectiemomenten met de cliënten, en een evaluatieformulier dat ingevuld werd door de begeleiders/ouders van de cliënten.
Hieruit zijn verschillende resultaten voortgekomen. Om tot vormgeving te kunnen komen, bleek dat de cliënten herinneringen nodig hebben en duidelijkheid over het thema/verhaal dat ze willen vertellen, wederzijds vertrouwen, een inspiratiebron, lichamelijke opwarming, muziek, symboliek en betekenis-verlening. Daarnaast hielp het ook om de eigen verantwoordelijkheid aan te spreken en om steeds terug te koppelen wat waargenomen werd. De therapeutische attitude/technieken die veel aan bod kwamen, waren: uitdagen, ontlokken, humor, open houding, aanmoedigen, motiveren en structureren. Verder viel op dat zowel de cliënt die niet meedanste in de voorstelling, als de twee die wel meedansten, allen een positief effect ondervonden. Er kan dus gezegd worden dat het niet uitmaakt of de cliënt meedoet aan de voorstelling of alleen toeschouwer is van zijn eigen proces, via beide manieren kan effect behaald worden. Het is enkel niet duidelijk of effect eveneens behaald zou worden bij de cliënt die enkel keek naar zijn voorstelling, als hij ook niet had meebewogen tijdens het proces. Ook toont dit onderzoek aan dat deze manier van werken een bijdrage kan leveren tot het verwerken van life events bij deze drie jongvolwassen met NAH, wat meteen een antwoord biedt op de vraagstelling.
Dit onderzoek kan beschouwd worden als een kleinschalig vooronderzoek, waarmee verder grootschaliger vervolgonderzoek kan worden gestart. Zo zou het bijvoorbeeld interessant zijn om hetzelfde onderzoek te herhalen met mensen die fysiek niet in staat zijn om te bewegen, waarbij ook tijdens het proces niet meegedanst kan worden.