Samenvatting

Vanuit mijn stage-ervaring gedurende het derde jaar ben ik op zoek gegaan naar hoe interventies klinken in
receptieve, geïmproviseerde muziektherapie met dementerenden in de verzonken-ik fase. Mijn motivatie
erachter was dat ik mijzelf tijdens het werken met deze doelgroep telkens weer afvroeg, wat ik eigenlijk
muzikaal aan het doen was en waarom.
Van daaruit ben ik op zoek gegaan naar antwoorden op deze vraag maar ik kon er geen antwoorden
vinden. De bestaande vakliteratuur beschrijft al heel uitgebreid dat muziektherapie bij dementie erg positieve
effecten kan hebben en daarbij ook in het receptief-geïmproviseerd werken met dementerenden in de
verzonken-ik fase. Het haalt de dementerende uit zijn isolatie en heeft positieve effecten op psychosociaal
en fysiek gebied. Maar welke rol de muziek op zich daarbij speelt, werd – zo ver ik het weet – nog niet
bekeken.
Daarom koos ik ervoor om dit in het kader van mijn afstudeerproject te onderzoeken. Omdat het te
omvangrijk was geweest om het hele onderwerp te onderzoeken heb ik ervoor gekozen om bij het begin te
starten: de manier waarop interventies klinken te beschrijven door te inventariseren welke interventies er
zijn, deze uitgebreid en gedetailleerd te beschrijven en vervolgens naar algemene en therapeut-overstijgend
regelmatigheden/patronen te zoeken. Dit onderzoek is dus een beschrijvend en inventariserend onderzoek
en werd uitgevoerd als kwalitatieve survey.
De manier waarop de verschillende interventies klinken is niet in een notendop samen te vatten omdat de
beschrijvingen heel uitgebreid en gedetailleerd zijn. Maar uiteindelijk heb ik kunnen vaststellen dat er bij de
interventies die ik heb bekeken inderdaad algemene en therapeut-overstijdende regelmatigheden/patronen
bestaan wat betreft de manier waarop interventies in deze setting klinken. En deze regelmatigheden lijken
direct samen te hangen met het relationele gebeuren tussen therapeut en cliënt.
Van daaruit werd duidelijk hoe belangrijk het is om dit verder te gaan onderzoeken. Zelfreflectie is een
voorwaarde voor het therapeutisch proces in deze setting omdat je als therapeut helemaal afhankelijk bent
van je eigen intuïtief handelen. Deze intuïtie te integreren in je hele functioneren als therapeut is dus het
grote doel in dit kader en dit onderzoek levert een eerste bijdrage daaraan.