Samenvatting

Communicatie kan plaatsvinden op verschillende manieren. Verbaal of non-verbaal, mondeling of schriftelijk, direct of indirect. In deze thesis wordt de nadruk gelegd op enerzijds face-to-face-communicatie waarbij de gesprekspartners elkaar kunnen zien, horen en eventueel kunnen aanraken. En anderzijds op online-communicatie waarbij de gesprekspartners alleen aangewezen zijn op schriftelijke communicatie.Voor beide communicatievormen geldt dat de kans op miscommunicatie, veroorzaakt door een vorm van (kanaal)ruis, aanwezig is. Bij face-to-face-communicatie lijkt deze kans geringer dan bij online-communicatie omdat face-to-face alle communicatiekanalen ingezet kunnen worden. Hierdoor is deze vorm van communicatie beter bestand tegen ruis (Neely 1956). Een andere belangrijke factor die meespeelt bij het vookomen van miscommunicatie, is de taaldimensie pragmatiek. Pragmatiek kan gezien worden als een passend gebruik van de taal, zowel verbaal als non verbaal, in verschillende situaties. Hoe wordt dit taalgebruik toegepast in de bovengenoemde communicatievormen? Zijn er moeilijkheden? Op logopedisch gebied bestaat er al redelijk wat materiaal om pragmatiek in kaart te brengen. Zo zijn er, om te beoordelen of men pragmatische vaardigheden juist inzet, een aantal testen ontwikkeld. Deze materialen zijn bruikbaar voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar en voor volwassenen met afatische problemen. Betekent dit dan dat „„gezonde‟‟ volwassenen geen moeilijkheden hebben met het toepassen van pragmatische vaardigheden? Dit gaf aanleiding tot het schrijven van deze bachelorthesis, waarin een inventarisatie wordt gegeven van de manier waarop Hbo-studenten vanaf 18 jaar, hun pragmatische vaardigheden toepassen in communicatieve situaties, zowel in online communicatie als offline communicatie. Hieruit kwam naar voren dat er pragmatische vaardigheden zijn die Hbo-studenten moeilijk toe te passen vinden in communicatieve situaties. De vaardigheid „uiten van gevoelens‟ is volgens de respondenten het meest moeilijk toe te passen in zowel offline communicatie als online communicatie. Persoonlijke factoren zoals ervaring en persoonlijkheid werden als oorzaak gegeven voor deze beoordeling. Er is nog verder onderzoek nodig om pragmatiek bij „gezonde‟ volwassenen vanaf 18 jaar te onderzoeken. Deze thesis is een eerste inventarisatie omtrent dit onderwerp.