Samenvatting

Dit is een praktijkgericht onderzoek ter afronding vande masteropleiding Special Education Needs (SEN) gedragsspecialist. Het onderzoek isgericht op leerlingen met een stoornis binnen het autistischspectrum die reactief agressief gedrag vertonen.Het onderzoek heeft plaatsgevonden op de Berg en Boschschool in Houten. Het doel van het onderzoek is: het doen van aanbevelingenaan de Berg en Boschschool omtrent aanpak, interventies en begeleiding van leerkrachten met betrekking totde aanpak van agressie-incidentenbij leerlingen met een autismespectrumstoornis(ASS). Vanuit dezedoelstelling is de volgende centrale vraagstelling opgesteld:“Welke aanpak, interventies en begeleiding kunnen leerkrachten van de Berg en Boschschool inzetten om het aantal agressie-incidentenen de ernst van agressie-incidentenbij leerlingen met een ASS af te laten nemen?”Om tot een antwoord te komen op de vraagstelling is er een literatuuronderzoek uitgevoerd. Daarnaast is er onderzoek gedaan naar hoe leerkrachten momenteel handelen bij agressie en welke ondersteuningsbehoeften leerkrachten hebben. Er heefteen interview plaatsgevonden met de orthopedagoog van de school en er zijn vragenlijsten ingevuld door 10 leerkrachten (N=10).Bij leerlingen met een ASS is het van belang om rekening te houden met de kenmerken van ASS en de hieruit volgendebeperkingen in sociale vaardigheden, communicatie engedragspatronen. Vanuit deze beperkingen kunnen onderwijsbehoeften worden opgesteld. Naastgemeenschappelijkebehoeften hebben leerlingen met een ASS individuele onderwijsbehoeften. De leerkrachten en de school dienen hierop in te spelen. Leerlingen met een ASS tonen veelal reactieve agressie.Reactieve agressievergt een specifieke aanpak van leerkrachten om de agressie te verminderen. Daarbijis het voor de school van belang om agressief gedrag schoolbreed aan te pakken en een positief en veilig leerklimaat te creëren in de school. Agressie is niet alleen een gevolg van kenmerken van de leerling,maar hangt samen met de interactie met de omgeving.Voor leerkrachten en scholen is het daarom van belang om hier rekening mee te houden bij het uitvoeren van interventies om agressie te verminderen. Uit de vragenlijsten is gebleken dat er inconsistent wordt gehandeld met betrekking tot de aanpak van de agressiebij leerlingen. Daarnaast geven leerkrachten aan meer ondersteuning te wensen als het gaat om het handelen bij agressie-incidenten.Er wordt geadviseerd om een agressieprotocol op te stellen. Een agressieprotocol zorgt ervoor dater een schoolbrede aanpak gehanteerd kan worden,zodat er consistenterwordt gehandeld door leerkrachten. Een agressieprotocol vergroot de kans dat het aantal agressie-incidenten en de ernst van de agressie-incidenten afneemt bij leerlingen met een ASS.