Samenvatting

De aanleiding van ons onderzoek betreft de groei van cliënten binnen de instelling van onze opdrachtgever, Riwis Zorg & Welzijn, die naast hun psychiatrische stoornis tevens licht verstandelijk gehandicapt zijn en te kampen hebben met gedragsproblematiek. Deze doelgroep omschrijven wij in dit onderzoek als sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapten (SGLVG). Karen heeft stage gelopen bij onze opdrachtgever van februari 2009 tot februari 2010. Tijdens deze stage was het onderwerp erg aan de orde. Bij verschillende cliënten kwam er aan het licht (bij sommige was het al eerder bekend) dat er een licht verstandelijke beperking zich naast de psychiatrische stoornis openbaarde. Deze dubbele problematiek geeft binnen de huidige setting veel onduidelijkheden voor zowel het begeleidend personeel als de cliënt zelf. Vanuit deze probleemstelling hebben we de volgende hoofdvraag geformuleerd: Hoe dient de woonbegeleiding aan sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapten in de leeftijd van 16 tot 30 jaar er uit te zien wanneer Riwis Zorg & Welzijn voor deze doelgroep een specifieke woonvorm creëert.
De SGLVG doelgroep bestaat uit cliënten met een lange hulpverleningsgeschiedenis, dit brengt veel teleurstellingen met zich mee. Cliënten hebben veel instellingen versleten omdat ze nergens op hun plek lijken. Dit kan onder andere te maken hebben met het niveau van zelfstandigheid, wat er van hen verwacht wordt en het tempo van de dagelijkse structuur waarin ze niet mee kunnen komen, men verzuipt. Hierdoor is er veel frustratie en onmacht bij de cliënten, dit kan zich uiten in verbale of fysieke agressie. Ons veldwerk hebben we dan ook bij licht verstandelijk gehandicapt (LVG) en geestelijk gezondheidszorg (GGZ) instellingen gedaan. Hieruit is gebleken dat er te weinig informatie over deze doelgroep bekend is en hierdoor veel onduidelijkheid is. Wat wel bekend is over de SGLVG doelgroep is dat ze een veilige en vertrouwde omgeving nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen. Hiernaast moet de communicatie kort en bondig zijn, afspraken en opdrachten moeten duidelijk en op het niveau van de cliënt worden geformuleerd. Bij onze studie naar de verschillende methodieken die gehanteerd worden in het werkveld kunnen we de conclusie trekken dat er geen één methodiek ontwikkeld is specifiek voor de SGLVG doelgroep. Echter enkele methodieken die we in dit onderzoek besproken hebben richten zich op meerdere doelgroepen, waaronder de individuele rehabilitatie benadering (IRB) die onze opdrachtgever hanteert. In theorie is deze methodiek dus toepasbaar bij de SGLVG doelgroep. Vervolgonderzoek moet nog uitwijzen of dit in de praktijk ook geldt.
Op basis van onze conclusies hebben wij onderstaande punten geformuleerd ter aanbeveling:
* Meer scholing gericht op SGLVG voor begeleiders
* Onderwijs moet studenten breder oriënteren
* Samenwerking instellingen
* Methodiek Riwis Zorg & Welzijn aanpassen/vereenvoudigen
* Rekening houden met agressie uitingen bij inrichting locaties
Verder willen wij de onderstaande onderwerpen aangedragen waar vervolgonderzoek gewenst is:
* Scholing begeleiders
* Onderwijs
* Samenwerking instellingen