Samenvatting

In dit praktijkonderzoek wordt onderzocht op welke wijze Positie Behaviour Support kan bijdragen aan de verbetering van het pedagogisch klassenklimaat op de school "Het Kompas' in Harderwijk. Een verheldering uit de literatuur van de begrippen; "Positive Behaviour Support' en "pedagogisch klassenklimaat' worden in het theoretisch kader in hoofdstuk 2 gegeven. Een onderzoek wordt gedaan naar de knelpunten die op school "Het kompas' ten aanzien van gedragsproblemen en omgangsregels worden ervaren door de leerkrachten, leerlingen en ouders en welke effecten de, op dit ogenblik gebruikte, interventies hebben. Daarnaast wordt onderzocht welke mogelijkheden er in de literatuur genoemd worden om een positief klassenklimaat te realiseren. Tenslotte wordt onderzocht welke interventies van PBS bruikbaar zijn zodat er een positief klassenklimaat ontstaat[HSP4].
Uit onderzoek blijkt dat ongeveer een kwart van de ondervraagde ouders en leerkrachten vinden dat het klimaat onveilig is en dat er op school veel gepest wordt. Uit de checklist komt naar voren dat op deze school de ruzie tussen leerlingen, het vechten of ruwe spelletjes spelen en grove taal tegen en over elkaar, belangrijke aandachtspunten zijn. In de vragenlijst aan de leerlingen en ouders van groep 6/7 geeft bijna de helft aan dat zij de sfeer in de klas onprettig vinden en dat er niet respectvol met elkaar wordt omgegaan in deze klas. Uit de gegevens kan men concluderen dat het pedagogisch klimaat niet voor iedere leerling veilig is.
Uit het onderzoek naar de effecten naar de huidige interventies blijk dat er op school "Het Kompas' eenduidigheid binnen de aanpak van probleemgedrag en aanleren en naleven van omgangsregels ontbreekt waardoor de gebruikte interventies weinig effectief zijn. De Leerkrachten bevestigen in de vragenlijst dat gedragsregels niet worden onderwezen en dat iedere leerkracht verschillend omgaat met probleemgedrag. Er is geen sprake van een vaste methode of een doorgaande lijn.
In het literatuuronderzoek naar de mogelijkheden om een positief klassenklimaat te realiseren worden de drie dimensies in de pedagogisch benadering genoemd, opgesteld door Luderus en Jacobs (2007). Zij richten zich op de sociale dimensie van de leerkracht als pedagoog, de didactische dimensie van de leraar als pedagoog en de personale dimensie van de leraar als pedagoog.
Voor het onderzoek naar de bruikbaarheid van de PBS interventies zijn er interventies geselecteerd afkomstig uit vier verschillende interventiegebieden die ingezet zijn in groep 6/7. Ondanks de korte implementatieperiode kan gezegd worden dat een aantal interventies effectief zijn te noemen. De leerlingen en de onderzoeker ervaren de sfeer in de klas als prettiger. Er vinden minder probleemgedragingen en incidenten plaats per week en de kinderen houden zich beter aan de klassenregels. Het pesten is helaas nog niet voldoende afgenomen. Om in beeld te krijgen hoe effectief PBS is voor het reduceren van pestgedrag wordt aanbevolen om de interventies door te zetten en na
drie maanden opnieuw een nameting te doen.
Op grond van de resultaten van het onderzoek beveelt de onderzoeker de leerkrachten aan om de interventies, die ingezet zijn in groep 6/7, toe te passen voor de eigen groep. De eerder genoemde interventies blijken op korte termijn reeds effect te hebben en dragen bij aan eenduidigheid binnen de school. Tevens wordt voor school "Het Kompas' aanbevolen om PBS als complete gedragsmethode te implementeren. Men heeft kunnen concluderen dat de leerkrachten op Het Kompas behoeften hebben aan een effectieve systeemaanpak, die gericht is op meerdere facetten en die zorgt voor eenduidigheid en een doorgaande lijn op school. Er wordt aanbevolen aan de school om eerst aan de volgende voorwaarden te voldoen wil PBS er geïmplementeerd kunnen worden, namelijk; een gemeenschappelijke visie hanteren en daarbij gemeenschappelijke taal spreken (gericht op communicatie, terminologie en informatie[HSP5]).