Samenvatting

Om het onderwijs zo passend mogelijk te maken voor alle leerlingen, hebben docenten in het voortgezet onderwijs zogezegd 'de handen vol'. In toenemende mate wordt er handelingsverlegenheid ervaren vooral als het gaat om leerlingen die externaliserende gedragsproblemen vertonen.
Een andere betekenis voor externaliserend gedrag is naar buiten tredend gedrag, opvallend /storend gedrag. Naar onderzoek van Van der Wolf & Van Beukering (2009) is externaliserend gedrag in een aantal categorieën te onderscheiden.
De docent staat centraal in dit onderzoek. Zij hebben immers de regie in de klas, en zij zijn medebepalend hoe leerlingen zich gedragen in en rondom de lessen. Ze geven aan dat 'agressief, dominant, niet sociaal, niet eerlijk, regels schendend' een typering is die het beste past onder de term externaliserend gedrag. De docenten hebben het meest moeite om met dit type gedrag om te gaan in de praktijk.
We onderzochten bij de docenten uit het onderbouwteam van het Nuborgh College Veluvine welke ervaringen zij hebben in de omgang met leerlingen die externaliserende gedragsproblemen vertonen, welke interventies zij vaak toepassen, en welke gevoelens het oproept als leerlingen externaliserend gedrag vertonen. Naast de emotie 'boosheid' wordt het ook als een uitdaging gezien om te werken met leerlingen met externaliserend gedrag.
In dit onderzoek ligt de nadruk op het positieve aspect. In duidelijke resultaten geven de docenten aan welke interventies een positieve invloed hebben op de omgeving van deze leerlingen. Opvallend is dat een groot deel van de docenten veel interventies zoals: 'waarschuwingen, contact maken met leerlingen en aanmoedigen / belonen van positief gedrag' als positief beschouwen. De negatieve interventies worden minder ingezet in de praktijk.
Tot slot wordt duidelijk of en in welke mate docenten ondersteuning behoeven in de omgang met een bepaald type leerling en er wordt duidelijk weergegeven hoe ze zich het liefste willen professionaliseren rondom deze problematiek. Een grote groep docenten hebben ondersteuningsbehoeften en willen deze behoeften graag vervullen door middel van intervisiemomenten.