Samenvatting

Dit onderzoek is opgezet aan de hand van de centrale vraagstelling: ‘Wat zijn de onderwijsbehoeften van leerlingen van zes tot en met dertien jaar met een licht verstandelijke handicap op School Lyndensteyn op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling en de ondersteuningsbehoeften van de leerkrachten om aan die onderwijsbehoeften tegemoet te komen?’ De onderzoeksvragen zijn opgesteld aan de hand van de volgende doelgroepen: de experts; intern begeleiders, gedragsdeskundigen en teamleider en de leerkrachten. De theorie is opgezet vanuit de definitie van de begrippen sociaal-emotionele ontwikkeling, licht verstandelijke handicap, onderwijsinspectie, onderwijsbehoeften en rol van de leerkracht. De betrouwbaarheid van het onderzoek is gewaarborgd, door gebruik te maken van een combinatie van kwalitatieve en kwantitatieve gegevensverzamelingen. Door gebruik te maken van triangulatie wordt de validiteit versterkt. Door de resultaten van dit onderzoek, verkregen vanuit de theorie en de praktijk, met elkaar te verbinden kan worden geconcludeerd dat door het ontbreken van de randvoorwaarden de leerkrachten de inhoud, het daadwerkelijk toekomen aan de onderwijsbehoeften, onvoldoende kunnen realiseren in de klas. De randvoorwaarden zijn onder andere een gezamenlijke visie, een leerlijn en passende methode sociaal-emotionele ontwikkeling, afspraken en borging van een doorgaande lijn in het aanbod en een leerlingvolgsysteem op de opbrengsten te kunnen borgen. Vanuit de resultaten, conclusies en inzichten kan de centrale vraagstelling beantwoord worden. De onderwijsbehoeften van leerlingen van zes tot en met dertien jaar met een licht verstandelijke handicap op School Lyndensteyn op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling zijn: leren door concrete ervaringen, oefenen (in bijvoorbeeld spelsituaties), voordoen – nadoen, samen doen en uiteindelijke zelf doen, trainen en stimuleren, visuele of auditieve ondersteuning in de communicatie, nieuwe vaardigheden in deelstappen aanleren, succeservaring, aanmoediging, steun en veiligheid, feedback op werkelijke situaties, samen leren spelen, fouten leren maken, toegeven en oplossen, kunnen werken en begrijpen op hun eigen niveau, begeleiding rondom de seksuele ontwikkeling en confronteren (middels videobeelden). De ondersteuningsbehoeften van de leerkrachten op School Lyndensteyn zijn: een gezamenlijke visie ontwikkelen op het gebied van het bevorderen van de sociaal-emotionele ontwikkeling, implementatie van een leerlijn en passende methode sociaal-emotionele ontwikkeling met bijbehorend leerlingvolgsysteem, structurele intervisie en een structureel scholingsprogramma rondom de sociaal-emotionele ontwikkeling en de seksuele ontwikkeling van leerlingen met een verstandelijke handicap, conflicthantering en agressie en tot slot meer tijd en ruimte voor intensievere begeleiding, bestaande uit klassenbezoeken en leerlingbespreking met gedragsdeskundigen en intern begeleiders. Om de doelstelling te realiseren zijn er aanbevelingen gedaan: start met het onderkennen door alle partijen van het feit dat het aanbod en de begeleiding met betrekking van de sociaal-emotionele ontwikkeling op dit moment onvoldoende is en dat iedereen daar momenteel ontevreden mee is, ontwikkel een gezamenlijke visie hoe School Lyndensteyn de sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen wil bevorderen en maak vanuit die visie afdelingsplannen, selecteer en implementeer een passende leerlijn, methode en leerlingvolgsysteem. Neem alle disciplines mee in dit proces, zorg dat ieder zijn rol en verantwoordelijkheid weet en neemt. Zet een structureel scholingsprogramma op rondom sociaal-emotionele ontwikkeling en enthousiasmeer door sprekers uit te nodigen of bezoeken aan collega-scholen te faciliteren. Neem intervisiemomenten structureel op in de jaarplanning, faciliteer gedragsdeskundigen, intern begeleiders en leerkrachten met tijd en ruimte om klassenbezoeken en leerlingbespreking te kunnen organiseren zodat de begeleiding van de leerkrachten op een hoger plan gebracht kan worden. Tot slot; blijf met elkaar ‘in contact’. Betrek elkaar bij processen en gebruik elkaars kennis en ervaring om tot belangrijke beslissingen te komen. Op die manier kan draagvlak gecreëerd worden en kunnen nieuwe ontwikkelingen zoals een leerlijn of methode beter geaccepteerd en geïmplementeerd worden. Dit onderzoek is geschreven om een bijdrage te leveren aan het inzicht in de onderwijsbehoeften van leerlingen van zes tot en met dertien jaar met een licht verstandelijke handicap op School Lyndensteyn op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling en de ondersteuningsbehoeften van de leerkrachten om aan die onderwijsbehoeften tegemoet te komen.