Samenvatting

Leerkrachten van groep 3 op de Jan Campertschool te Driehuis hebben een aantal jaren het gevoel dat ze in de tweede helft van groep 3 niet voorzien in de onderwijsbehoeften van alle leerlingen tijdens het leesonderwijs. Er wordt gewerkt volgens het blokkenmodel zoals dat in het Leesinterventie-project voor scholen met een Totaalaanpak (LIST) wordt geadviseerd (Houtveen, Smits & Brokamp, 2010). Het ondersteund lezen in de vorm van “voor-koor-door” lezen is hier een onderdeel van. De leerkrachten geven aan dat deze werkvorm in hun ogen niet aansluit bij de onderwijsbehoeften van alle leerlingen en er wordt gezocht naar een werkvorm die hier meer in voorziet. Dit heeft geresulteerd in de centrale vraagstelling van dit onderzoek: “In welke mate draagt “Theaterlezen” in de tweede helft van groep 3 bij aan de leesontwikkeling van alle leerlingen van groep 3 op de Jan Campertschool?” Het doel van dit onderzoek is een bijdrage te leveren aan de leesontwikkeling van de leerlingen in groep 3 van de Jan Campertschool door het gebruiken van werkvormen die aansluiten bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen.
Door literatuuronderzoek en praktijkonderzoek wordt de onderzoeksvraag beantwoord. “Theaterlezen” kan volgens de literatuur in groep 3 worden ingezet omdat het in de didactische onderwijsbehoeften die de leerlingen op dat moment hebben, voorziet. Door teksten op of net boven AVI-instructieniveau aan te bieden en door expliciete instructie te geven aan de leerlingen die dat nodig hebben, is “Theaterlezen” geschikt voor zowel zwakke lezers als goed lezers.
Om na te gaan of “Theaterlezen” ook in groep 3 op de Jan Campertschool effectief blijkt te zijn, heeft er gedurende acht weken een experiment plaatsgevonden waarbij de ene helft van de klas aan “Theaterlezen” heeft gedaan en de andere helft de zelfde tijd aan “voor-koor-door” lezen heeft besteed. Het blijkt dat leerlingen die aan “Theaterlezen” hebben gedaan veel vaker een AVI-beheersingsniveau vooruit zijn gegaan dan leerlingen die aan “voor-koor-door” lezen hebben gedaan. Tevens is de theaterleesgroep met meer prosodie gaan lezen gedurende het experiment. Van de theaterleesgroep geven 11 van de 12 leerlingen aan het “Theaterlezen” (heel) leuk te vinden. “voor-koor-door” lezen wordt slechts door 28% van alle leerlingen (heel) leuk gevonden. De belangrijkste onderwijsbehoeften van de groep 3 leerlingen vallen binnen de drie basisbehoeften zoals door Stevens (2004) gedefinieerd. Leerlingen hechten veel belang aan een gevoel van competentie tijdens het lezen en aan een gevoel van autonomie. Uit het onderzoek blijkt verder dat leerlingen het moeilijk vinden elkaar te ondersteunen tijdens het “Theaterlezen”. Voor een goed verloop van het “Theaterlezen” is het noodzakelijk dat de zwakke leerlingen door de leerkracht extra ondersteund worden omdat de leerlingen daar onderling niet voldoende toe in staat zijn.
Concluderend kan worden gesteld dat “Theaterlezen” tegemoet komt aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen van groep 3 op de Jan Campertschool gezien het feit dat vrijwel alle leerlingen gemotiveerd zijn om aan “Theaterlezen” te doen. Daarbij zijn leerlingen door het “Theaterlezen” beter gaan lezen: met meer prosodie en met een hoger leestempo. Echter, het feit dat leerlingen elkaar niet goed kunnen ondersteunen tijdens het oefenen is een aandachtspunt dat door de leerkrachten opgepakt moet worden.