Samenvatting

De wetenschap wordt geconfronteerd met duizenden mensen wereldwijd die zich ernstig ziek voelen, maar voor wie er nog geen eenduidige officiële medische verklaring is gevonden. Patiënten met het chronisch vermoeidheidssyndroom (afgekort CVS) verdienen het om een brede benadering te hanteren voor de klachten om zo het totale ziektebeeld te leren begrijpen. Meijer (2000, p. 29)omschrijft gezondheid als "de aanwezigheid van somatisch, psychisch en sociaal welbevinden", en een chronische afgenomen gezondheidstoestand kan ook bekeken worden vanuit een verstoring binnen deze drie aspecten. De biopsychosociale benadering van de klachten biedt richtlijn voor de behandeling.
Het is niet verbazing wekkend dat er zoveel mensen zijn die te maken hebben met vermoeidheidsklachten, in welke vorm en omvang dan ook. Volgens cijfers van het vermoeidheidscentrum "klaagt een derde van de Nederlandse bevolking over vermoeidheid en heeft 16 % van de huisartsbezoeken te maken met klachten over vermoeidheid". De randvoorwaarden om deze klachten te ontwikkelen zijn in ruime mate aanwezig; van overmatig eten en drinken tot op hoog niveau willen presteren op de werkvloer. Het is een tijdperk waarin stress voor bijna niemand meer onbekend is. Het lijf en de psyche worden door velen niet langer meer gekoesterd, maar eerder gebruikt als middel om in hoge mate aan de eisen van de prestatie gerichte maatschappij te voldoen. Het heet een warm welkom aan "de stressgebonden aandoeningen".
Binnen deze scriptie richt ik mij op de groep patiënten met CVS, waarvan het vermoeden steeds meer bevestigd wordt dat het een aandoening is waarbinnen de klachten stressgerelateerd zijn. De Nederlandse zangers Nick en Simon (2007) geven in hun song "kijk omhoog", een prachtige en simpele weergave waar het bij stressgerelateerde problematiek over kan gaan; "je hoofd vol met zorgen houdt je lichaam in zijn macht". Een zin die goed weergeeft wat de wisselwerking is tussen lijf en psyche en een suggestie doet over de rol die cognities spelen binnen de instandhouding van CVS. Er is een duidelijke rol weggelegd voor de angsten en spanningen die in het hoofd van de patiënt zijn ontstaan na de confrontatie met een afgenomen gezondheidstoestand. Deze "hoofdzaken" hebben ervoor gezorgd dat er chronische gezondheidsklachten zijn ontstaan, met aan de basis een overbelast stresssysteem. Een behandeling van CVS moet meer gericht worden op deze "hoofdzaken", anders blijft het effect van een fysiek opbouwprogramma- waar veel CVS patiënten voor worden geïndiceerd- uit. De herstel bevorderende werking van bewegen bij deze doelgroep blijft op deze wijze volledig buiten beeld. Het indringende en invaliderende karakter van CVS lijkt parallel te lopen met de complexiteit en intensiviteit van het herstel proces.