Samenvatting

In deze masterthesis wordt een onderzoek beschreven naar het aanbod en de legitimering van Psychomotorische Therapie bij stemmingsstoornissen in Nederland. De doelgroep betreft volwassenen in de leeftijd van 18-65 jaar. Het betreft een kwantitatief onderzoek in de vorm van een enquête in de eerste fase waaraan 86 psychomotorisch therapeuten deelnamen. De tweede fase bestond uit een literatuuronderzoek.
Doel van het onderzoek was om enerzijds meer duidelijkheid te bieden over de psychomotorische behandeling van stemmingsstoornissen in Nederland en anderzijds een legitimering van het behandelaanbod. De twee fasen werden als volgt uitgewerkt: vanuit de eerste fase werd informatie ingewonnen met betrekking tot de werkwijze van de deelnemers. Na sluiting werd overgegaan tot een beschrijvende analyse van de data waarbij specifiek werd gekeken naar de behandelvormen die het meest werden aangeboden door de deelnemers. Vanuit deze behandelvormen werden door de onderzoekers vier categorieën gecreëerd die als overkoepelend kunnen worden beschouwd binnen het aanbod psychomotorische therapie bij stemmingsstoornissen. Deze categorieën werden volgens een uitgebreid zoekplan onderworpen aan literatuuronderzoek.
Vanuit de enquête werden de volgende vier categorieën bepaald: (1) fysieke training,
(2) ontspanningsoefeningen, (3) sport en spel en (4) mindfulness. Onderzoek omtrent evidentie liet wisselende resultaten zien. Fysieke training, waaronder runningtherapie en wandelen, zijn veel aan onderzoek onderworpen vanwege de fysiologische factoren die de meetbaarheid vergemakkelijken naast de psychologische factoren. Echter, de kwaliteit van de studies laat te wensen over, o.a. vanwege de kostbare en tijdrovende Randomized Controlled Trials (RCT's). Ontspanningsoefeningen hebben weliswaar effect bij depressieve patiënten, maar niet even veel als psychologische behandeling. Empirisch onderzoek is nog in ruime mate nodig om het effect van ontspanningsoefeningen aan te tonen. Sport en spel blijkt een categorie te zijn waarvan geen empirische studies bekend zijn. Mindfulness is in opkomst en onderwerp van veel wetenschappelijk onderzoek. Echter, de toepassing van mindfulness vindt met name plaats middels Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT) wat suggereert dat de behandeling meer tot het domein van de psychologen behoort.
Conclusie van het onderzoek is allereerst dat door deelnemende psychomotorisch therapeuten aan het onderzoek, in volgorde van meest voorkomend naar minst voorkomend de volgende behandelcategorieën worden ingezet bij patiënten met stemmingsstoornissen: (1) fysieke training, (2) ontspanningsoefeningen, (3) sport en spel en (4) mindfulness. Daarbij is opvallend dat de psychomotorisch therapeuten in de enquête nauwelijks empirische onderbouwing (kunnen) geven voor wat ze aanbieden. Echter, uit het literatuuronderzoek blijkt dat empirische onderbouwing voor deze behandelvormen, hoewel in wisselende mate, voorhanden is (evidence-based practice).