Samenvatting

Uit het onderzoek naar hospitalisatie binnen de afdeling stemmings- en angststoornissen van de
kortdurende psychiatrie, op locatie Zon & Schild, Symfora Groep te Amersfoort, kan de conclusie
worden getrokken dat er sprake is van een subtiele vorm van hospitalisatie. We spreken dan over
signalen die op het begin van hospitalisatie wijzen.
Om de hospitalisatie onder de patiënten te meten, is er gebruik gemaakt van zowel vragenlijsten als
het houden van interviews. De respondenten bestaan uit vijf personen, waaronder 3
verpleegkundigen, een stagiaire en een leerling verpleegkundige. Zij hebben allen de vragenlijst
omtrent hospitalisatie geretourneerd en met allen is een interview gehouden.
Met de resultaten van de vragenlijst en de interviews kan worden geconcludeerd dat de kenmerken
van depressie en de kenmerken van hospitalisatie bijna geheel overéén komen. De hulpverleners
vonden het moeilijk hierin onderscheid te maken en vroegen zich af wanneer je spreekt van
hospitalisatie of van depressie.
Ten tweede is er een logisch gevolg van het eerste punt. Bijna elk kenmerk van hospitalisatie uit de
vragenlijst staat in verband met de stemmingsstoornissen. Ook komt dit naar voren in het interview.
De kenmerken van hospitalisatie komen aanzienlijk minder bij angststoornissen voor. Wanneer het
wel bij angststoornissen voor komt, zien we de kenmerken veelal bij de sociale angststoornis terug.
Het derde verband tussen het interview en de vragenlijst is veiligheid als risicofactor voor
hospitalisatie. Uit de interviews en vragenlijsten komen een aantal mogelijke oorzaken voor deze
veiligheid naar voren. Ten eerste wordt er aangegeven dat het leefklimaat ervoor zorgt dat er een
bepaalde mate van veiligheid is. Het is immers een ondersteunend en beschermend leefklimaat, wat
overigens ook bij de doelgroep past, maar wat wel zorgt voor veel veiligheid. Daarnaast zien we dat
patiënten zich door dit leefklimaat daadwerkelijk veilig voelen en zij zijn over het algemeen tevreden
op de afdeling.
Als laatste verband zien we dat van de angststoornissen over het algemeen de sociale angststoornis
veelal wordt genoemd in verband met een kenmerk van hospitalisatie. Kenmerkend voor iemand met
een sociale angststoornis is de behoefte aan veiligheid. De veiligheid wordt op de afdeling gegeven en
dit verhoogt de kans op hospitalisatie.
Dit onderzoek geeft inzicht in het begrip hospitalisatie in combinatie met stemmings- en
angststoornissen. Verder worden er aanbevelingen gegeven over hoe hospitalisatie vanuit de
begeleiding teruggedrongen kan worden, specifiek gericht op de desbetreffende afdeling.
Hospitalisatie is er in vergelijking met vroeger in veel mindere mate, maar er is nog wel degelijk sprake
van. Ook binnen de kortdurende psychiatrie, waar hoogstwaarschijnlijk alleen sprake is van een
subtiele vorm, moet men er alert op zijn en blijven. Met name bij mensen met een depressieve
stoornis. Zij hebben een verhoogd risico aangezien hun kenmerken veelal overeenkomen met die van
hospitalisatie.