Samenvatting

De titel van mijn afstudeeropdracht luidt 'ík en mijn omgeving.'
Tijdens mijn eindejaarsstage bij Karakter in Ede heb ik samen met een psychomotorisch therapeut en een cognitief gedragstherapeutisch medewerker de psychomotorische weerbaarheidstraining gegeven voor licht verstandelijk beperkte jongeren.
Ik heb een kleinschalig pre-experimenteel gemengd onderzoek gedaan naar het effect van de training op de persoonlijk gestelde doelen, gemeten door de ouders middels een tevredenheidscijfer.
De deelnemende kinderen hebben samen met de psychomotorisch therapeut, de cognitief gedragstherapeutisch medewerker en hun ouders of een sociotherapeut twee persoonlijke doelen opgesteld. Deze zijn vóór de training gescoord, na de training en drie maanden na afloop. Ook is de ouders en sociotherapeuten gevraagd naar hun bevindingen, verbeterpunten en tips. Via telefonisch contact is de ouders naar deze informatie gevraagd, de sociotherapeuten zijn hierover via de mail benaderd.
Vraagstelling
Wat geven de ouders van de licht verstandelijk beperkte jongeren aan als effect op de persoonlijk gestelde doelen door de weerbaarheidstraining van Karakter?
Deelvragen
- Wat is een weerbaarheidstraining?
- Wat is het niveau van de licht verstandelijk beperkte jongeren?
- Welke persoonlijke doelen zijn er gesteld?
Resultaten en conclusie
Er hebben 5 jongeren meegedaan aan de psychomotorische weerbaarheidstraining tijdens het onderzoek. Een van de jongeren is niet meegenomen in het onderzoek omdat deze niet voldeed aan de eisen. De persoonlijk opgestelde doelen van een andere jongere zijn niet meegenomen in de eindmeting na drie maanden, omdat er toen geen contact plaats heeft kunnen vinden. De jongeren zijn 11 of 12 jaar en zijn ambulant of poliklinisch verbonden aan Karakter.
De ouders hebben hun beleving weergegeven door middel van een tevredenheidscijfer tussen de 0 en de 10. Met betrekking tot de persoonlijk gestelde doelen geeft een nul totale afwezigheid weer van het persoonlijke doel en geeft een tien weer dat het persoonlijke doel volledig is bereikt.
De ouders hebben de persoonlijk gestelde doelen na de training gemiddeld 2,1 punten hoger gescoord. Een uitschieter is een persoonlijk doel van één van de jongere, die een stijging van 7 punten laat zien. Bij twee jongeren is er één doel gelijk gescoord, net na de training en na drie maanden. De ouders hebben hier geen verbetering gezien.
Bij geen van de vragen is de waardering gedaald dus de training heeft geen negatieve gevolgen gehad op het gedrag.
De gemiddelde stijging van de waardering van de gestelde persoonlijke doelen drie maanden na de training ten opzichte van voor de training is 1,4 punten. Nog steeds een meer positieve waardering dan voor de training. Ten opzichte van het effect meteen na de training, een gemiddelde stijging van 2,1 punten, is dit een daling. Hierbij moet worden opgemerkt dat een van de deelnemers niet kan worden meegenomen in de drie maanden weging omdat deze resultaten niet bekend zijn.
Naar aanleiding van de gestelde doelen en hun scores kan gezegd worden dat de ouders van de licht verstandelijk beperkte jongeren een positief effect zien op de persoonlijk gestelde doelen, net na het afronden van de training en na drie maanden.
Opvallend is wel dat de gemiddelde score na drie maanden een lichte daling laat zien ten opzichte van de score direct na afronding van de training. Een verklaring hiervoor kan gezocht worden in het nog niet eigen zijn van het geleerde.
Verbeterpunten
De belangrijkste verbeterpunten met betrekking tot de psychomotorische weerbaarheidstraining zijn afkomstig van de sociotherapeuten. Zij zien graag een verbetering in de samenwerking tussen de therapeuten die de training geven en de sociotherapeuten, met name op het gebied van onderlinge communicatie. Wanneer deze lijntjes kort worden gehouden, kan er direct ingespeeld worden op feedback over en weer, wat de ontwikkeling van de jongeren en de training ten goede komt.
Een ander waardevol verbeterpunt is het voorstel om de voor de weerbaarheidstraining persoonlijk opgestelde doelen ook op school, thuis en op de groep als persoonlijke doelen te laten gelden. De transfer naar het dagelijkse leven wordt hierdoor sneller gemaakt en de jongeren krijgen op deze manier nog meer oefensituaties en (positieve) ervaringen, waardoor het geleerde wellicht makkelijker eigen wordt.
Het SMART (zie voor uitleg bladzijde 20) laten formuleren van de persoonlijke doelen, zal het makkelijker maken om te zien of een doel behaald is of niet en wanneer de ouders/ sociotherapeuten tevreden zijn. Er wordt zo voorkomen dat er doelen worden opgesteld die, gezien de problematiek van de jongeren, niet of nauwelijks behaald kunnen worden.