Samenvatting

In deze studie is het effect van vrij lezen op de leesmotivatie van studenten in het middelbaar beroepsonderwijs gemeten. De aanpak vrij lezen gaat ervan uit dat leerlingen tijdens schooltijd op vaste momenten een zelfgekozen verhaal lezen. De docent fungeert als rolmodel door zelf ook te lezen. Als onderzoeksgroep is gekozen voor studenten aan de mbo-niveau 4-opleiding Audiovisuele Productie van ROC Friese Poort in Drachten. Tijdens een proef van een half jaar is gemeten wat de effecten van het programma zijn op de mate van leesplezier en het aantal leesmomenten buiten school.
Over de effecten van vrij lezen in het middelbaar beroepsonderwijs is nog weinig bekend. Eerdere onderzoeken richtten zich hoofdzakelijk op het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Aan de hand van vragenlijsten, lesobservaties en mondelinge interviews is de leesmotivatie voor, tijdens en na de proefperiode in kaart gebracht. De resultaten laten zien dat vrij lezen de leesmotivatie van studenten binnen het hoogste niveau van het middelbaar beroepsonderwijs positief kan beïnvloeden. Op beide indicatoren die in dit onderzoek zijn gebruikt om leesmotivatie te meten, de mate van leesplezier en het aantal leesmomenten, zijn verschuivingen te zien. Het aantal studenten bij wie significante veranderingen zijn geconstateerd, is echter beperkt.
Tussen studenten onderling blijken de verschillen in leesmotivatie groot te zijn. Duidelijk is dat vrouwen meer lezen dan mannen en het gemiddeld genomen ook leuker vinden. Toch laat dit onderzoek zien dat vrouwen beduidend minder tevreden zijn dan mannen wat betreft de tijd die aan lezen wordt besteed. Een deel van de studenten geeft aan buiten school wel te willen lezen, maar er door tijdgebrek niet aan toe te komen. Studenten laten blijken behoefte te hebben aan een ruim aanbod van boeken die dichtbij de belevingswereld staan. Genoemd worden ook tijdschriften die betrekking hebben op het vakgebied waarvoor de studenten worden opgeleid.
Verder blijkt uit dit onderzoek dat een deel van de studenten Engelse boeken verkiest boven werken in het Nederlands. Studenten spreken de wens uit toe te willen naar een opzet van vrij lezen waarin voor beide talen aandacht is.