Samenvatting

Sport en bewegen dragen bij aan de gezondheid, aan de persoonsvorming, aan de integratie,
aan de sociale cohesie, aan de … Jan en alleman, de overheid voorop, zijn daar
welhaast heilig van overtuigd. En menigeen vindt dat dat in wezen allemaal (dus) ook
geldt voor het bewegingsonderwijs1.
Is het in het bewegingsonderwijs uiteindelijk om meer dan het beïnvloeden van het
bewegingsgedrag van kinderen en jongeren te doen? We hebben hier over de vraag
hoe we het bewegingsonderwijs verantwoorden. Die vraag naar de legitimatie van het
bewegingsonderwijs houdt de gemoederen al zo lang als het vak bestaat flink bezig.
En al sinds jaar en dag worden er in feite steeds drie stellingen betrokken.2 Ik spreek
voor het gemak maar even van de compensatiebenadering, de ‘bewegen als middel’-
benadering en de ‘bewegen als doel’-benadering.
Over de eerste kunnen we heel kort zijn. De idee is dat het bewegingsonderwijs er is
ter compensatie van het zittende bestaan verder op school, als ontspanning of afleiding
tussen het geweld van al die cognitieve vakken. Deze kijk is vooral populair
onder niet-bewegingsonderwijzers en zal er vast toe hebben bijgedragen dat het vak er (nog altijd) is. Maar hij is wat mager om als serieuze onderbouwing ervan te dienen.
De andere twee benaderingen vragen wat meer aandacht. Die krijgen ze respectievelijk
in de hoofdstukken 2 en 3. We kijken dan meteen ook maar in hoeverre de aan
die zienswijzen gekoppelde verwachtingen en pretenties (momenteel) (kunnen) worden
waargemaakt. Daarbij wordt duidelijk dat er op tal van fronten behoefte is aan
kennisontwikkeling en met name ook aan een betere kennisinfrastructuur op het terrein
van het bewegingsonderwijs en de sport. In het afsluitende hoofdstuk 4 hebben
we het daar heel kort over.
O ja. U treft op enkele plekken tussen die teksten, ter verluchtiging vooral, een min
of meer bijpassende column.3