Samenvatting

Samenvatting
Voldoende geletterdheid is volgens de literatuur voorwaarde om in de maatschappij te
kunnen functioneren. Aan de basis van geletterdheid ligt het technisch lezen, dat op niveau
moet zijn om de andere aspecten zoals het begrijpend lezen te kunnen ontwikkelen.
Achterstand in technisch lezen werkt negatief door in andere vakken zoals rekenen en
zaakvakken. De Inspectie geeft aan dat het onderwijs hierop een antwoord moet vinden,
zodat leesachterstanden worden ingelopen.
Er is onderzocht wat de effectiviteit is van de tot nu toe in Nederland onbekende
Amerikaanse interventie CAFEmenu. De effectstudie wordt uitgevoerd op een Nederlandse
basisschool in groep 6 van de V.school. Het onderzoek wil antwoord geven op de volgende
centrale vraagstelling:
Is de aanpak van het technisch leesonderwijs volgens het Amerikaanse CAFEmenu zo
effectief, dat de vorderingen van de leerlingen sneller verlopen dan bij een
vergelijkbare groep die de op de V.school gebruikelijke stilleeslessen volgen?
De instructielessen op de leesstrategieën staan bij CAFEmenu centraal en worden klassikaal
of in kleine instructiegroepjes op maat gegeven. Daarnaast vinden individuele gesprekken
plaats om leesdoelen af te spreken en te beoordelen. De positieve leidende rol van de
leerkracht is van essentieel belang. De leerlingen wordt geleerd en gestimuleerd om eigen
verantwoordelijkheid te dragen binnen het leesproces.
Tijdens het onderzoek bleek dat de interventiegroep, die instructie kreeg op bewuste
boekkeuze, leesstrategieën en het stellen van leesdoelen, vorderingen maakte. Dat uitte zich
in het kiezen van passende boeken, langer geconcentreerd lezen en gemotiveerd lezen. Na
de interventie die acht weken duurde, bleek dat de interventiegroep een hoger niveau
scoorde op de AVI-test en dat de non-interventiegroep slechts in een enkel geval vooruit was
gegaan.
Het CAFEmenu is een effectieve interventie, die in de eigen klas door de eigen leerkracht
georganiseerd kan worden. De leerlingen worden gemotiveerd en geleerd bewust met hun
eigen leesproces bezig te zijn.