Samenvatting

Het doel van dit onderzoek was inzicht te verkrijgen in de huidige status van het samenspel van beroepskrachten met mantelzorgers en vrijwilligers op twee woningen van de psychogeriatrische afdeling van verpleeghuis De Lingehof, onderdeel van Zinzia Zorggroep. De opdrachtgever was benieuwd naar dit samenspel omdat binnen Zinzia een nieuw concept voor wonen, welzijn en zorg voor mensen met dementie wordt ontwikkeld (de PG-programmalijn). Mantelzorgers vormen daarin samen met vrijwilligers de basis en professionele zorg is aanvullend.

De probleemstelling luidde als volgt: Hoe ziet het samenspel van beroepskrachten met mantelzorgers en vrijwilligers rondom de bewoners van woning 2 en woning 6 van verpleeghuis De Lingehof eruit, en welke kansen en belemmeringen zien de beroepskrachten, mantelzorgers en vrijwilligers ten aanzien van dit samenspel?
Woning 2 is een van de woningen waar een pilot plaatsvindt in het kader van de PG-programmalijn. De deelvragen hierbij waren:
1. Welke bijdrage leveren mantelzorgers en vrijwilligers aan het leven van de bewoners in het verpleeghuis en welke bijdrage kunnen en willen zij leveren? Wat zijn daarbij bevorderende en belemmerende factoren?
2. Hoe beleven beroepskrachten en mantelzorgers hun onderlinge communicatie en de afstemming rondom de bewoners, en welke kansen en belemmeringen zien zij daarbij?
3. Hoe beleven beroepskrachten en vrijwilligers hun onderlinge communicatie en de afstemming rondom de bewoners, en welke kansen en belemmeringen zien zij daarbij?

Er zijn semigestructureerde interviews afgenomen bij zeven mantelzorgers, zes vrijwilligers en negen beroepskrachten, verdeeld over de twee woningen. De
resultaten van de twee woningen verschilden niet op een opvallende manier van elkaar. Iedereen geeft op zijn/haar eigen manier invulling aan het samenspel, maar eenieder is gericht op de kwaliteit van leven van de bewoners. Geen van de mantelzorgers zou een grotere rol willen op De Lingehof; een deel van de vrijwilligers staat daar wel voor open. De verstandhouding tussen beroepskrachten en mantelzorgers en tussen beroepskrachten en vrijwilligers is over het algemeen goed, al is er soms verschil van inzicht of kritiek. Mantelzorgers worden goed betrokken bij beslissingen die hun naaste aangaan, maar de informatie
uitwisseling over bewoners kan volgens een aantal mantelzorgers en vrijwilligers beter. Daarnaast gaan mantelzorgers, vrijwilligers en beroepskrachten soms niet het gesprek aan bij vragen of kritiek op de ander. Met mantelzorgers en vrijwilligers wordt relatief weinig gesproken over hun bijdrage op De Lingehof. Enkele beroepskrachten zijn ontevreden over de wijze waarop nieuwe vrijwilligers binnenkomen.

Bij de discussie en conclusie komt naar voren dat de resultaten in grote lijnen aansluiten bij de onderzoeksliteratuur en maar ten dele bij de visie van Zinzia. Geconcludeerd wordt dat er veel goed gaat binnen het samenspel, maar dat er ook verbeteringen mogelijk en nodig zijn, vooral wat betreft visie en beleid. Een methodologische kanttekening is dat het verzadigingspunt niet is bereikt.
Aanbevelingen hebben betrekking op de visie van Zinzia op een grotere rol van mantelzorgers en vrijwilligers, het bespreekbaar maken van de bijdrage van mantelzorgers, Zinzia’s visie en beleid ten aanzien van vrijwiligers en de openheid/terughoudendheid naar elkaar toe. Thema’s die aandacht verdienen in vervolgonderzoek zijn het samenspel tussen mantelzorgers en vrijwilligers en de invloed van de problematiek van bewoners op het samenspel.