Samenvatting

Zoals alle dertien basisscholen van Stichting "Voila" te Leusden, moet ook CBS "de Vallei" opbrengstgericht werken gaan implementeren. Het team van "de Vallei" stelt zich terughoudend op over deze vorm van onderwijs. De leerkrachten zijn bang voor een prestatiegerichte werkcultuur waarbij er te weinig aandacht over zou blijven voor de ontwikkeling van competentie, autonomie en relatievorming bij de leerlingen van de school. Deze ontwikkeling is een van de doelstellingen van de school, beschreven in het schoolplan 2007-2011. De vraag is echter of het beeld dat de leerkrachten hebben van opbrengstgericht werken klopt met de werkelijkheid en of opbrengstgericht werken wellicht juist een bijdrage zou kunnen leveren aan de pedagogische doelstelling van de school. Naar aanleiding van deze probleemstelling is de leidende praktijkvraag voor dit onderzoek ontstaan: "In hoeverre kunnen de pedagogische en didactische handelingen behorend bij opbrengstgericht werken bijdragen aan de reeds in praktijk gebrachte pedagogische en didactische handelingen ter bevordering van de ontwikkeling van competentie, autonomie en relatie bij basisschoolleerlingen op CBS de Vallei?" Om antwoord te krijgen op deze vraag is in hoofdstuk 1 de verlegenheidsituatie van CBS "de Vallei" beschreven evenals de aanleiding van dit onderzoek en zijn er vier onderzoeksvragen met bijbehorende deelvragen geformuleerd. In hoofdstuk 2 van dit onderzoek komen de antwoorden van de deelvragen aan de literatuur aan bod. Daaruit kan geconcludeerd worden dat opbrengstgericht werken gezien wordt als het optimaliseren van de leerlingprestaties (Inspectie van het Onderwijs, 2010). Om hierin te slagen,wordt er bij opbrengstgericht werken veel nadruk gelegd bij pedagogische en didactische handelingen die prestaties van kinderen stimuleren, juist doordat deze handelingen tegemoet komen aan de ontwikkeling van competentie, autonomie en relatievorming. Ook komt in dit hoofdstuk naar voren dat de ontwikkeling van competentie, autonomie en relatievorming ondersteund kan worden op school door middel van een aantal pedagogische en didactische handelingen behorend bij Opbrengstgericht werken. In hoofdstuk 3 is te lezen hoe het onderzoek in de praktijk, aan de hand van een vragenlijst voor het team en de directeur is opgezet. In hoofdstuk 4 zijn de resultaten hiervan weergegeven en uit deze resultaten bleek dat, ondanks de terughoudendheid van het team over de implementatie van Opbrengstgericht werken, de meerderheid van de leerkrachten de pedagogische kenmerken van dit onderwijs herkenden. Ook werd duidelijk dat het verschil tussen de ontwikkeling van competentie en autonomie nog niet geheel helder is voor het team en de directeur. In hoofdstuk 5 zijn de antwoorden van hoofdstuk 4 en hoofdstuk 2 samengevoegd en wordt er geconcludeerd dat Opbrengstgericht werken zonder terughoudendheid kan worden geïmplementeerd op CBS "de Vallei", aangezien de meerderheid van de opbrengstgerichte handelingen al regelmatig worden uitgevoerd door het team en dat de opbrengstgerichte handelingen die nog niet regelmatig worden ingezet een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van competentie, autonomie en relatie bij de leerlingen. Aanbevelingen worden gedaan over het invoeren van opbrengstgerichte handelingen en het geven van informatie over de ontwikkeling van competentie, autonomie en relatie.