Samenvatting

Op VSO 'de Alk' worden in de huidige praktijksituatie regelmatig problemen gesignaleerd tijdens het samenwerken. Deze problematiek vindt plaats binnen de groep leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum én een matige verstandelijke beperking.

Deze handelingsverlegenheid heeft geleid tot een praktijkonderzoek, waarbij de kernvraag luidt: Welke aanpak zou VSO 'de Alk' kunnen hanteren om leerlingen uit het C cluster, met een stoornis in het autistisch spectrum én een matige verstandelijke beperking, te ondersteunen in de samenwerking met andere leerlingen en welke leerkrachtvaardigheden zijn hierbij van belang?
Vanuit deze kernvraag zijn er drie onderzoeksvragen opgesteld:
1.Wat is de visie van VSO 'de Alk' met betrekking tot samenwerken, voor de leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum én een matige verstandelijke beperking, en hoe blijkt deze visie in de dagelijkse praktijk?
2.Welke ondersteuningsbehoeften hebben de leerlingen, met een stoornis in het autistisch spectrum én een matige verstandelijke beperking, uit het C cluster van VSO 'de Alk' op het sociaalvaardige vlak met betrekking tot samenwerken?
3.Op welke wijze kunnen de samenwerkingvaardigheden aangeleerd worden bij leerlingen , met een stoornis in het autistisch spectrum én een matige verstandelijke beperking, uit het C cluster om het onderdeel samenwerken te stimuleren?

Om antwoord te kunnen geven op de kernvraag en de daarbij horende onderzoeksvragen wordt er in de literatuur gezocht naar; de ontwikkeling en belemmeringen van de sociale vaardigheden bij leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum én een matige verstandelijke beperking, de kenmerken en de ondersteuningsbehoeften van deze groep leerlingen, samenwerkingsvaardigheden, mogelijke interventies voor het aanleren van deze samenwerkingsvaardigheden en het leerkrachtgedrag dat hierbij komt kijken. Naast het literatuuronderzoek wordt er een vragenlijst ingevuld door de leerkrachten/assistenten, de directie van VSO 'de Alk' en de leerlingen. Tot slot volgt er een interview met twee experts van het Steunpunt Autisme.

Het praktijkonderzoek toont aan dat leerkrachten/assistenten onvoldoende kennis hebben over de ondersteuningsbehoeften van deze groep leerlingen op het gebied van samenwerken, (het aanleren van) de verschillende samenwerkingsvaardigheden en passende interventies om deze samenwerkingsvaardigheden aan te leren. Deze resultaten kunnen als oorzaak worden gezien van de problemen in de huidige praktijk.

Gebaseerd op de resultaten uit dit onderzoek, zal in de toekomst vanuit de interne begeleiding en de directie van VSO 'de Alk' gehoor gegeven moeten worden aan de ondersteuningsbehoeften van de leerkrachten en assistenten in het C cluster. De leerkrachten en assistenten kunnen de mogelijke interventies, die vanuit dit onderzoek naar voren zijn gekomen, uitproberen in de praktijk. Tot slot is het van belang dat de leerkrachten ervoor open staan om hun leerkrachtgedrag in de toekomst kritisch te (laten) bekijken.