Samenvatting

Op mijn stageschool, Calvijn in Hardinxveld-Giessendam, is nog nooit gericht onderzoek gedaan naar het godsbeeld van leerlingen. De school stelt zich ten doel om met haar leerlingen te communiceren over het christelijk geloof. Dan is het wel belangrijk om zicht te hebben op het denken van de leerlingen. Dit onderzoek beperkt zich tot de VMBO/T brugklasleerlingen.
De hoofdvraag van dit onderzoek is: Hebben VMBO/T brugklasleerlingen op Calvijn een godsbeeld en welke waarde heeft dat voor hen?
Als definitie voor de term ‘godsbeeld’ hanteer ik in dit onderzoek: de beelden en associaties die leerlingen verwoorden als zij het woord ‘god’ horen.
In de literatuurstudie heb ik gekeken naar de verschillende onderdelen van deze vraagstelling, naar de theorie van Fowler en recent onderzoek naar jongeren en religie in Nederland.
In het praktijkonderzoek heb ik acht leerlingen geïnterviewd aan de hand van de mindmap methode. Hierbij heb ik hen gevraagd waar zij aan denken als ze het woord ‘god’ horen. Vervolgens heb ik verdiepende vragen gesteld om onder liggende rationele redenen, ervaringsredenen en betekenisredenen op te sporen.
De interviews heb ik geanalyseerd en tonen aan dat deze leerlingen een godsbeeld hebben dat sterk verbonden is met de termen uit de christelijke traditie. Zij geven aan dat hun godsbeelden van (grote) waarde voor hen zijn. Hierin geven ze een beeld dat afwijkt van het beeld uit recent onderzoek onder jongeren in heel Nederland.
Voor de school Calvijn zijn er voldoende aanknopingspunten met de godsbeelden van deze leerlingen om, conform haar doelstelling, met haar leerlingen te kunnen communiceren over het christelijk geloof.
Daar moeten wel een paar kanttekeningen bij geplaatst worden: - het voert te ver om te concluderen dat de acht respondenten volledig representatief zijn voor alle leerlingen van Calvijn - de respondenten hebben ook aangegeven vragen te hebben, waardoor de stelligheid van andere uitspraken wel om enige nuancering vraagt - het praktijkonderzoek is alleen gedaan onder brugklasleerlingen en zegt dus niets over leerlingen die ouder zijn
Ondanks deze kanttekeningen is er veel reden voor de school om te zoeken naar mogelijkheden om open in gesprek te gaan met haar leerlingen over het christelijk geloof en het beeld dat leerlingen hebben over god. Dat gesprek zal in het teken staan van een zoektocht, waarbij ook oriëntatie op andere meningen en overtuigingen niet mag ontbreken.