Samenvatting

Dit proefschrift beschrijft de implementatie en effecten van School-Wide Positive Behavior Support (SWPBS) in Nederland. SWPBS is een schoolbrede aanpak, ontwikkeld in de VS, die gericht is op het creëren van een positief, veilig en voorspelbaar schoolklimaat, waardoor gedragsproblemen zoveel mogelijk worden voorkomen. SWPBS is geen vastomlijnde methode maar moet op maat gemaakt worden voor de context waarin het geïmplementeerd wordt. In 2009 is SWPBS in Nederland geïntroduceerd. Een consortium van samenwerkende partners uit onderwijs en jeugdzorg heeft de aanpak aangepast aan de Nederlandse context. De mate van implementatie, belangrijk voor het behalen van positieve uitkomsten zoals een vermindering van gedragsproblemen en een toename van de sociale veiligheid, is gemeten in 117 scholen met behulp van twee instrumenten: de TFI (Tiered Fidelity Inventory) en de SET (Schoolwide Evaluation Tool). Hieruit kwam naar voren dat alle kenmerkende elementen en standaardprocedures aanwezig waren in de scholen. Aanpassingen aan de Nederlandse context hadden geen gevolgen voor de mate van implementatie. Vervolgens zijn gedurende 3 jaar 66 basisscholen gevolgd. Jaarlijks werd de mate van implementatie en de perceptie van leerlingen over sociale veiligheid, het aantal gedragsincidenten en het percentage leerlingen dat extra ondersteuning kreeg voor gedrag gemeten. Uit deze studie kwam naar voren dat er een significante verbetering zichtbaar was van de mate van SWPBS-implementatie en een significante afname van het percentage leerlingen dat aangaf dat er onveilige plekken waren in en rond de school. Veranderingen in de mate van implementatie waren gerelateerd aan een toename van het welbevinden van leerlingen en een afname van het aantal gedragsincidenten. Dit suggereert dat de snelheid van implementatie belangrijk is om positieve uitkomsten te genereren.


The thesis describes three studies on the implementation and effects of School-Wide Positive Behavioral Interventions and Supports (SWPBIS) in Dutch schools. SWPBIS is a schoolwide approach, developed in the US, to support schools in creating safe learning environments to prevent and address problem behaviors. As SWPBIS is not a curriculum or a method, each school needs to align this approach with their own context. At the introduction of SWPBIS to the Netherlands in 2009, a consortium of cooperating partners was responsible for modifying SWPBIS to the Dutch educational context. Fidelity of implementation was measured in 117 schools with two instruments: TFI (Tiered Fidelity Inventory) and SET (Schoolwide Evaluation Tool). Results showed that all SWPBIS core features and standard procedures were present. Adaptations in procedures did not interfere with fidelity of implementation. In a longitudinal study 66 Dutch elementary schools were followed for three consecutive years, yearly measuring fidelity of implementation and students’ perceptions of social safety, behavior incidents and the percentage of students receiving additional behavioral support. Results showed a significant increase in fidelity scores, and a significant decline in the percentage of students stating there were unsafe locations in and around school. Changes in fidelity were related to an increase in students’ social well-being and a decrease in the number of behavior incidents, indicating that if a school strongly improved on fidelity of implementation, positive outcomes for social well-being and behavior incidents were likely to be seen.