Samenvatting

Doel van dit onderzoek is een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van
het spellen bij leerlingen van basisschool de Ekkel. Effectief spellingonderwijs bestaat
uit een aantal kenmerken. Door aandacht te besteden aan deze kenmerken zijn goede
spellingresultaten mogelijk.
De centrale vraagstelling in dit onderzoek is: Op welke manier kunnen we als team
ons spellingonderwijs vorm geven zodat het effectief is voor al onze leerlingen. Er is
onderzocht in welke mate kenmerken van effectief spellingonderwijs terug te zien zijn
in het huidige spellingonderwijs op de Ekkel.
Dit onderzoek is uitgevoerd onder het team, (leerkrachten, directie, de intern
begeleider en de remedial teacher), ouders en leerlingen van basisschool de Ekkel.
Uit het onderzoek is gebleken dat er geen doorgaande lijn is in het huidige
spellingonderwijs op de Ekkel en dat niet alle kenmerken van effectief
spellingonderwijs zichtbaar zijn. De volgende aanbevelingen voor het team zijn
kenbaar gemaakt:
 Doorgaande lijn waarborgen: Om een doorgaande lijn te waarborgen in het
spellingonderwijs is het van belang om in alle groepen de spellingcategorieën op
dezelfde manier aan te bieden. Daarnaast is het van belang om in alle groepen en
tijdens de remedial teaching te werken met dezelfde spellingkaarten.
 Uitbreiding van spelling op het lesrooster: Uit het literatuuronderzoek is naar voren
gekomen dat het belangrijk is om iedere dag tijd te besteden aan spelling. Herhaling is
van belang voor automatisering van de woordbeelden (Gentry, 2004; Bos, 2004: Smits,
2007).
 Motivatie: Uit het onderzoek onder de kinderen is naar voren gekomen dat 21% van de
kinderen spelling niet leuk vindt. Mogelijkerwijs is op dit punt winst te behalen door de
oefenstof gevarieerd aan te bieden en door te differentiëren (44% vindt spelling te
makkelijk). Daarnaast is het werken met zelfcorrectieschema's en het krijgen van
directe feedback motiverend voor kinderen (Paffen, 2003; Ruijssenaars, 2009).
 Transfer: Begeleiding van de leerkracht bij het stelonderwijs bevordert de transfer van
het spellingonderwijs naar het vrije schrijfwerk. De leerkracht begeleidt het
stelonderwijs door kinderen te leren hoe ze hun spelling zelf kunnen controleren
(Bonset, 2007). (37% van de kinderen geeft aan niet of in mindere mate te weten hoe
ze hun spelling kunnen controleren). Daarnaast is het belangrijk om in alle lessen
aandacht te schenken aan spelling.
 Transparantie naar ouders: De school kan transparanter zijn wat betreft het
spellingonderwijs. Ouders geven aan niet altijd tijdig geïnformeerd te worden indien
hun kind een spellingachterstand heeft (7%). Ook geven ouders aan hun kind thuis te
willen helpen met spelling maar niet weten hoe spelling aangeboden word op school
(11%). Voor de doorgaande lijn is het van belang dat kinderen de spellingcategorieën
thuis op dezelfde wijze aangeboden krijgen als op school.
 Instructie: Op dit punt is winst te behalen door de fase van de verlengde instructie altijd
in te bouwen in de spellingles. Zwakke spellers profiteren vooral van extra instructie
door de leerkracht (Houtveen, Koekebacker, Mijs & Vernooy, 2005).