Samenvatting

In noordoost Friesland zijn de meeste uitvaarten die door een pastor begeleid wordt begrafenissen.1 Crematies komen maar weinig voor. Wat de eigenheid en de rol van een pastor bij een uitvaart is, hangt sterk samen met wie voor de pastor centraal staat bij een uitvaart. In drie van de vijf interviews staat voor de pastor de overledene centraal in een uitvaartdienst, van haar wordt afscheid genomen.2 Pastores vinden het belangrijk dat de overledene op een voor de nabestaanden herkenbare manier naar voren wordt gebracht. Bij één pastor staan de nabestaanden centraal, zij moeten weer verder kunnen met het leven en op een goede manier afscheid kunnen nemen van de overledene.
Bij de vijfde pastor staat de kerk centraal. De kerk is volgens deze pastor de kerk van Jezus Christus. Hij staat centraal en het Evangelie moet naar voren gebracht worden.
Ook de theologische visie en het doel wat een pastor met een uitvaart beoogt, is bepalend voor hoe een uitvaart vorm gegeven wordt. Visie en doel hangen met elkaar samen. Hoe meer een pastor in de kerkelijke traditie staat, des te sterker zal hij vasthouden aan zijn eigen rol en de kerk willen vertegenwoordigen. Uit het onderzoek is gebleken dat juist de predikanten die ik geïnterviewd heb, meer en vaster in de kerkelijke traditie staan dan de kerkelijk werkers en de Geestelijk Verzorger. De kerkelijk werkers en de Geestelijk Verzorger houden naar verhouding meer rekening met de wensen van de nabestaanden dan de predikanten.
De predikanten zijn zich meer bewust van hun ambt dan de kerkelijk werkers. Ambt en persoon zijn met elkaar verweven, men zal niet iets zeggen waar men niet achter kan staan. Hierbij moet de opmerking gemaakt worden dat kerkelijk werkers niet in een ambt staan maar in een bediening.3
Dat God niet God ter sprake gebracht mag worden is een grens voor alle pastores, ook willen zij graag iets uit de Bijbel lezen en een gebed uitspreken. Hoe dichter de pastor bij de mensen staat, de inductieve benadering, hoe ruimer het godsbeeld is. Ook de Bijbel wordt in deze benadering ruimer geïnterpreteerd.