Samenvatting

Het onderzoek is uitgevoerd op Kentalis Compas. Kentalis Compas is een school voor Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO), zich gespecialiseerd in cluster twee leerlingen. Compas biedt onderwijs aan dove en slechthorende leerlingen en leerlingen met een taalontwikkelingprobleem. Momenteel is er een dove leerling op Compas die bijzonder veel problemen ondervindt van autisme: leerling R. Onderzoek van Isarin en Verpoorten (2009) heeft aangetoond dat er bij de dove en slechthorende leerlingen meer autisme voorkomt dan bij horende leerlingen. De comorbiditeit van autisme en doofheid leidt vaak tot problemen. Leerling R en zijn omgeving ervaren veel problemen. Vanuit deze problematiek wordt in het onderzoek bekeken of een interventie in de vorm van de psycho-educatieve methode Ik ben speciaal bij R de problemen verminderen. Er wordt onderzocht wat de opbrengsten zijn voor R. van een interventie. Ik ben speciaal is een methode die werkt met themalessen en stemmingsregistratie om autisten vaardigheden te leren om de stoornis een plaats te geven in het leven.

De participanten van het onderzoek zijn de leerling, beide ouders, docenten en onderzoeker. In het onderzoek wordt er een koppeling gemaakt tussen theorie, praktijk en professioneel handelen.
Het plan om de interventie aan te bieden komt voort uit de hulpvraag van zowel de leerling, als de ouders en docenten. De vraag betrof de interne mogelijkheid om R. een interventie te bieden waardoor hij kan leren omgaan met zijn autisme om zodoende zijn probleemgedrag te verminderen. Deze vraag vergt expertise op het gebied van autisme van de betrokkenen. Dit kan gezien worden als een voorwaarde voor goed onderwijs op Compas omdat het een deel van de schoolpopulatie op Compas een stoornis in het autistisch spectrum heeft (Isarin, 2010).

Het onderzoek betreft een individugericht onderzoek. Een individugericht onderzoek richt zich op het handelen van een professional met één of enkele leerlingen (Harinck & Smit, 1999). De meest bekende vorm van een individugericht onderzoek is de gevalsstudie. Bij een gevalsstudie wordt het behandelingsproces bekeken waarbij er aandacht is voor deproblematiek, het plan van aanpak, de uitvoering en de resultaten. Het perspectief van zowel de leerling, de ouders als de betrokken docenten worden belicht (Harinck, 2009)

De evaluatie heeft plaatsgevonden door middel van gesprekken met R, de ouders en docenten en door stemmingsregistratie. Deze zijn zo objectief mogelijk weergegeven en geanalyseerd. Hiermee wordt antwoord gegeven op de centrale onderzoeksvraag: Wat is de opbrengst van de methode Ik ben speciaal voor leerling R.?

In het kader van het onderzoek is er literatuurstudie en een dossieranalyse uitgevoerd. Het gesprek is aangegaan met de leerling, ouders en betrokken onderwijspersoneel aan de hand van het inschrijfformulier en het EDUCATOR- model uit het handboek van Ik ben speciaal (Vermeulen, 2008). Daarmee is er een voormeting uitgevoerd die aantoont dat R toe is aan de interventie met Ik ben speciaal. Er heeft vervolgens een interventie plaatsgevonden in de vorm van één themales van Ik ben speciaal per week, vijf weken lang. Tijdens de vijf weken zijn er stemmingsregistratieformulieren ingevuld tijdens zowel de themalessen als het reguliere lesprogramma van R. Verder is in het kader van de dataverzameling het aantal blokkades van R bijgehouden gedurende dezelfde vijf weken. Door middel van bovenbeschreven onderzoeksopzet wordt er antwoord gegeven op de centrale onderzoeksvraag.