Samenvatting

In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de vraag: ‘Op welke wijze draagt formatief toetsen bij
aan betekenisvol leren en zelfregulatie volgens leerlingen en docenten’. Het onderzoek vindt plaats op
de Capellenborg; een kleine middelbare school in Wijhe. De school hecht veel waarde aan het creëren
van een leeromgeving, waarbij er aandacht is voor eigenaarschap en zelfregulatie en waarbij de
verbinding wordt gezocht naar de maatschappij (Capellenborg, 2016). Formatief toetsen wordt ingezet
om te onderzoeken welke bijdrage deze vorm van toetsen levert aan betekenisvol leren en
zelfregulatie.
Het onderzoek maakt deel uit van een thematische onderzoeksgroep ’Samen vorm geven aan
betekenisvol leren door formatief te toetsen’, waaraan 10 studenten van de Master Learning &
Innovation van de Hogeschool Windesheim deelnemen.
De vorm van het onderzoek is een collaboratief ontwerpgericht onderzoek. De interventie is
ontworpen aan de hand van ontwerpprincipes die door de thematische onderzoeksgroep zijn
ontworpen. De interventie is uitgevoerd op de Capellenborg door zeven docenten en de onderzoeker
in de periode van november 2017 tot en met februari 2018. Na de uitvoering van de interventie heeft
er een evaluatie plaatsgevonden bij zowel leerlingen als docenten.
De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat leerlingen meer inzicht krijgen in het leerproces en
daardoor meer betrokken zijn bij de leerinhoud. Leren wordt hierdoor betekenisvoller. Ook zijn
leerlingen meer betrokken bij de verschillende fasen van zelfregulatie (Zimmerman, 2013).
Het goed uitvoeren van de verschillende fasen van formatief toetsen is volgens docenten niet
gemakkelijk. Leerlingen zijn niet gewend te reflecteren en elkaar feedback te geven. Hierdoor is hier
de rol van de docent heel belangrijk en daarmee ook vrij intensief. Daarnaast is een goed
klassenmanagement belangrijk om de verschillende strategieën van formatief toetsen goed uit te
voeren.
.