Samenvatting

Het team van SBO De Triade heeft de behoefte om een doorgaande lijn in het zelfstandig werken op school te creëren, om uiteindelijk de zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. De leerlingen zijn gebaat bij de ontwikkeling van zelfregulerende vaardigheden om meer grip te krijgen op hun eigen leerproces en daarmee uiteindelijk hun positie in de maatschappij te verstevigen.
In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de vraag op welke manier de leerkrachten van SBO De Triade het zelfstandig werken binnen hun groep kunnen organiseren, zodat er gewerkt zal worden vanuit een eenduidige aanpak. Door een bijdrage aan praktijkkennis te leveren over mogelijkheden om de zelfstandigheid van leerlingen te bevorderen en door inzicht te geven in de huidige situatie rondom het zelfstandig werken, worden aanbevelingen gedaan voor een eenduidige aanpak.
Zelfregulerende vaardigheden maken dat leerlingen zich meer verantwoordelijk gaan voelen voor hun eigen leerproces. Om deze vaardigheden te doen ontwikkelen, dient de leerkracht in te spelen op de drie basisbehoeften die Luc Stevens (2002) beschrijft: competentie, relatie en autonomie. Door les- en leerdoelen te bespreken en deze te koppelen aan persoonlijke doelen, raken leerlingen meer gemotiveerd voor de taak die ze hebben (Pinntrich & De Groot, 1990).
Door processen te evalueren en door heldere afspraken te maken kan het zelfstandig werken binnen de gehele school vorm krijgen volgens een doorgaande lijn (Didactische Werkgroep, 2006).
Dit praktijkgerichte onderzoek is gericht op het ontwerpen van aanbevelingen voor hoe een school een doorgaande lijn in zelfstandig werken kan ontwikkelen. Via semigestructureerde interviews, vragenlijsten en observaties worden de relevante aspecten van het zelfstandig werken onderzocht bij de belanghebbende doelgroepen; namelijk de directie, de leerkrachten en de leerlingen.
De doelgroepen ervaren allemaal verwarring door de verschillende aanpakken die er in de school bestaan. Er wordt aangegeven dat er behoefte is aan gezamenlijke afspraken die gaan zorgen voor een vaste structuur.
Het is van belang dat de autonomie van de leerlingen bevorderd wordt en dat er wordt ingezet op het stimuleren van de intrinsieke motivatie. Door aandacht te besteden aan de doelstellingen van de taken en door met de leerlingen te evalueren op de processen, zal de juiste sfeer ontstaan waarin de leerlingen hun zelfstandigheid kunnen ontwikkelen. Het team zal onderling en met de leerlingen afspraken maken die geborgd worden door elkaar scherp te houden en contact te blijven maken over dit onderwerp.