Samenvatting

De motivatie voor de interventie en stabilisatie van Afghanistan door voornamelijk westerse staten komt voort uit wederzijdse veiligheidsbelangen, vooral energieveiligheid. Gelet op de toenemende schaarste van delfstoffen en instabiliteit in het Midden-Oosten is het belang van de Kaspische Zee regio en Centraal Azië toegenomen. Afghanistan is in dit geheel een insulator state en kan daarmee energy bridge zijn mits stabiel genoeg. Militairen, diplomaten en ontwikkelingswerkers dienen nauw en geïntegreerd samen te werken om de interventiedoelstellingen, uit gedrukt in economische en politieke belangen, te kunnen verwezenlijken. De rol van het militaire instrument in de stabilisatie is essentieel in het behalen van een duurzame vrede. Ze creëren randvoorwaarden voor het stabilisatieproces door het afdwingen en behouden van de negatieve vrede en nemen initieel deel aan het scheppen van een positieve vrede. De mate waarin dit gebeurt, hangt af van de situatie en de eigen belangen. De stabilisatie van Afghanistan is complex en een uitdaging; met behulp van het veelomvattende negatieve en positieve vredesconcept van Johan Galtung wordt het gemodelleerd. De dominante rol van de functionerende staat in dit geheel wordt nader beschouwd aan de hand van tien criteria zoals beschreven door Ashraf Ghani en Claire Lockhart. De (economische) belangen in de Afghaanse regio motiveren de interveniënten om Afghanistan te stabiliseren en vervolgens in staat te zijn de economische belangen te exploiteren. De spin-off die hiermee gepaard gaat is van vitaal belang voor het duurzame herstel van de Afghaanse staat, economie en samenleving. Andersom geredeneerd, een stabiel Afghanistan
is essentieel om economisch belangen in de regio te kunnen exploiteren. Afghanistan blijkt echter een geopolitieke speelbal, niet alleen vanwege botsende economische belangen van de belangrijkste spelers in de regio maar ook vanwege mondiale belangen waardoor het stabiliseren van Afghanistan niet beperkt blijft tot het opbouwen van de staat en de economie. De interveniënten worden gemotiveerd bij het opbouwen van de functionerende Afghaanse staat, behalve door idealistische motieven zoals het herstellen van de rechtsorde, door het kunnen exploiteren van delfstoffen in de Afghaanse regio. Voor de exploitatie is Afghanistan een belangrijke transporthub en daarmee een energy bridge maar dient stabiel genoeg te zijn om het transport mogelijk te maken en de enorme investeringen in olie- en gaspijpleidingen te kunnen billijken. Nauwe samenwerking tussen ISAF, UNAMA en de Afghaanse regering is cruciaal voor herstel van de vitale infrastructuur en bestuur op zowel nationaal, provinciaal als districtsniveau alsook bij het (weder)opbouwen van de economie en de staat. De spelers dienen daarom steeds overtuigd te zijn van het eigen veiligheidsperspectief om de economische alsook de idealistische doelstellingen van het langdurige vredesproces na te kunnen blijven streven en het creëren van duurzame vrede en stabiliteit voorgang te laten houden.