Samenvatting

In dit onderzoeksverslag leest u op welke manier de basisschool waar ik stage liep heeft geprobeerd om de intrinsieke motivatie en de taakgerichtheid tijdens het zelfstandig werken bij rekenen te stimuleren. De school loopt er al een tijdje tegenaan dat de taakgerichtheid en intrinsieke motivatie tijdens het zelfstandig werken van rekenen achter blijft. Ondanks de pogingen van de school om duidelijkheid te bieden, door aan te geven wat de leerlingen moeten maken, hoeveel tijd ze hiervoor krijgen en wat ze moeten doen als ze klaar zijn, blijft het probleem bestaan. In eerste instantie denken de bovenbouwleerkrachten dat het ligt aan de leeftijd van de leerlingen. Al snel blijkt dat ook de onderbouw (groep 4) te maken heeft met dit probleem. Dit is dan ook de reden dat de school wil onderzoeken waarom de leerlingen niet taakgericht werken en hoe zij de taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie kunnen stimuleren.

In groep 7 en 8 wordt daarom onderzocht welke leerlingen niet taakgericht werken en/of intrinsiek gemotiveerd zijn. In de vragenlijst zijn vragen opgenomen, om te achterhalen of de leerlingen taakgericht werken en/of intrinsiek gemotiveerd zijn. Denkend aan de vraag: ‘Tijdens het zelfstandig werken ben ik snel afgeleid’. De antwoorden van de vragenlijst laten zien welke leerlingen uitvallen op de taakgerichte aanpak en/of intrinsieke motivatie, welke factoren hierbij een rol spelen en wat zij nodig hebben om taakgericht te kunnen werken en intrinsiek gemotiveerd te zijn. De leerlingen die ‘opvallend’ uit de vragenlijst komen, worden besproken met de leerkrachten. Door met hen in gesprek te gegaan, kom ik erachter of deze leerlingen werkelijk geen taakgerichte aanpak en/of intrinsieke motivatie tonen.

Uit de vragenlijst komen 11 ‘opvallende’ leerlingen (leerlingen die niet taakgericht werken of niet intrinsiek gemotiveerd zijn) uit groep 7 en 8. Deze observaties vinden plaats aan de hand van een observatieformulier. Op deze manier kom ik te weten wat de leerlingen iedere 20 seconden doen; ze werken taakgericht, zijn afgeleid, praten of lopen. Daarnaast kom ik te weten hoeveel procent van de leertijd zij taakgericht werken. Uiteindelijk werken 3 van de 11 leerlingen in groep 7 minder dan 50% taakgericht en 7 in groep 8.

Vervolgens vinden er interviews plaats met de leerkrachten van de groepen 7 en 8. In deze vraaggesprekken komt naar voren wat de leerkrachten verstaan onder een taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie en hoe zij deze stimuleren. Naast de leerkrachten wordt ook de intern begeleidster geïnterviewd. De antwoorden maken duidelijk wat zij verstaat onder een taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie, wanneer zij hulp biedt, welke bijdrage zij levert en wat volgens haar effectief werkt. Uit de resultaten blijkt dat zowel de leerkrachten als de intern begeleidster op één lijn zitten als het gaat om de definitie van een taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie. De uitkomsten van de vragenlijsten, gesprekken en observaties laten zien dat de leerlingen vooral worden afgeleid op leerling-, leraar-, omgeving- en materieelniveau. Alleen het gezinsniveau valt er buiten. In onderstaande theorie van de SLO wordt aangegeven hoe je bovenstaande niveaus kunt stimuleren. Met behulp van deze en andere theorieën worden effectieve lessen aangeboden om de taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie te stimuleren. Tijdens die lessen wordt onderzocht wat effectief werkt om de taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie bij de leerlingen van groep 7 en 8 te stimuleren.

In de conclusie kunt u lezen dat de effectieve lessen daadwerkelijk de taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie hebben gestimuleerd. Daarentegen stimuleren de leerkrachten de taakgerichte aanpak niet op dezelfde manier en werkt niet alle theorie goed in de praktijk.

Ten slotte blijkt dat loslaten, uitdaging en duidelijkheid bieden onderdelen zijn om de taakgerichte aanpak en intrinsieke motivatie te stimuleren. Maar er moet echter wel meer onderzoek gedaan worden bij meerdere groepen gedurende een langere tijd.