Samenvatting

De Onderwijsraad (2014) geeft aanbevelingen om meer innovatieve professionals op te leiden. Dit
advies past bij het beeld van de hoger opgeleide professional met een onderzoekend vermogen, die
goede beroepsproducten maakt (Andriessen, 2014). Katholieke Pabo Zwolle (KPZ) heeft, anticiperend
op deze aanbevelingen en mede gezien de regionaal te verwachten tekorten van het aantal leraren
basisonderwijs op de arbeidsmarkt vanaf 2018, de Stichting Vierslagleren opgericht. Een startende en
een ervaren leraar van dezelfde school volgen samen de master Leren en Innoveren en verrichten
beiden als teacher leader in een professionele leergemeenschap een collectief praktijkonderzoek ten
behoeve van onderwijsontwikkeling. Het onderzoek beschrijft de beoordeling van de bijdrage van
Vierslagleren aan het basisonderwijs en het onderwijs op KPZ en op het effect van het duoleren. Op
basis van twee bestaande internationale vragenlijsten (Olivier & Hipp, 2010; Teacher Leadership
Exploratory Consortium, 2011) zijn twee Nederlandstalige lijsten geconstrueerd en gevalideerd. De
vragenlijsten zijn aangevuld met stimulated-recall interviews met startende en ervaren leraren,
schoolleiders, besturen en docenten en tutoren van KPZ. Actoren geven aan dat het onderzoekend
vermogen van zowel de professional als van de context waarin hij werkt, vergroot is. Persoonlijke
ontwikkeling en schoolontwikkeling gaan hand in hand. Duoleren wordt ervaren als praktische
oplossing en als krachtig middel in een veranderingsproces. De docenten en tutoren geven aan dat het
onderwijs op KPZ profiteert van de kennis van externen (wetenschappers, collega-docenten van
andere instituten en adviseurs) en dat ze profiteren van de kennis uit het werkveld. Vierslagleren heeft
niet alleen het onderzoekend vermogen van de professional, maar ook van de organisatie vergroot.