Samenvatting

Provincie Noord-Brabant beschikt over een grondwatermeetnet bestaande uit meetpunten waarmee de grondwaterstand waargenomen wordt. Deze meetpunten zijn veelal op gronden aangebracht waarvan de provincie geen rechthebbende is. De provincie krijgt vaak verzoeken van grondeigenaren binnen om een meetpunt te verwijderen, schadevergoeding toe te kennen of een verlopen recht of overeenkomst te verlengen. Tot op heden had de provincie geen duidelijk beleid hoe te handelen bij soortgelijke verzoeken. Uit dit onderzoek is gebleken dat de provincie een aantal mogelijkheden openstaan om de meetpunten juridisch te beschermen. Zo bieden de Waterwet en de Belemmeringenwet Privaatrecht (BP) een publiekrechtelijk instrument waarmee het dulden van het instandhouden en gebruik van en de toegang tot de meetpunten bij een gedoogbeschikking verplicht wordt. Een gedoogplicht uit de BP is echter tijdrovend en zeer ingrijpend op de eigendomsrechten van een grondeigenaar. Het opleggen ervan wordt daarom afgeraden. Binnen het privaatrecht staan de provincie de mogelijkheden van het hanteren van een gebruiksovereenkomst, het overeenkomen van een kwalitatieve verplichting en het vestigen van een recht van opstal open. Deze drie zijn afhankelijk van de medewerking van de grondeigenaar, dat maakt dat ze minder ingrijpend en veel eenvoudiger toe te passen zijn dan de gedoogplichten. Het recht van opstal is het meest sterke recht binnen deze drie. Hiermee wordt namelijk het eigendomsrecht op het meetpunt gevestigd. De kwalitatieve verplichting en het recht van opstal hebben derdenwerking en worden na het opmaken van een notariële akte ingeschreven in de openbare registers zodat ze kenbaar zijn voor derden. De mogelijkheid van de overeenkomst is daarentegen een veel envoudigere en goedkopere optie waarmee het eingendomsrecht van de grondeigenaar niet aangetast wordt. Het is in tegenstelling tot het recht van opstal en de kwalitatieve verplichting een zwakke mogelijkheid. Het geldt slechts tussen de aan de overeenkomst gebonden partijen en kent geen derdenwerking. De provincie wordt aanbevolen geen gebruik te maken van de publiekrechtelijke mogelijkheden en het gebruik van en de toegang tot de meetpunten zo veel mogelijk via een goed overleg of door het hanteren van een gebruiksovereenkomst zeker te stellen.