Samenvatting

Aanleiding
De afgelopen jaren is uit verschillende onderzoeken gebleken dat medicatieveiligheid bij veel instellingen voor langdurige zorg nog niet voldoende wordt gewaarborgd. Om de medicatieveiligheid te bevorderen is de richtlijn ‘veilige principes in de medicatieketen’ opgesteld. Bij het toedienen van medicatie zijn vaak verzorgenden of verpleegkundigen betrokken, waardoor zij een belangrijke rol hebben in het waarborgen van de medicatieveiligheid. Daarom is onderzoek verricht naar de mate waarin verpleegkundigen en verzorgenden van somatische en psychogeriatrische afdelingen van zorgcentrum Ter Weel Krabbendijke volgens de veilige principes werken bij het gereed maken en toedienen/registreren van medicatie.

Methode
Dit onderzoek betreft een kwantitatief survey-onderzoek dat uitgevoerd is onder 42 verpleegkundigen en verzorgenden die werkzaam zijn op somatische en psychogeriatrische afdelingen in Ter Weel Krabbendijke. Na het verzamelen van de gegevens werd de data met behulp van het computerprogramma Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) geanalyseerd.

Resultaten
Van de 42 uitgezette enquêtes zijn er 27 ingevuld (64%). Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat 96% van de respondenten altijd werkt volgens een toedienlijst die door de apotheek is aangeleverd. Verder geeft 78% aan medicatie altijd gereed te maken volgens de geldende voorschriften en kan 84% altijd of vaker wel dan niet geconcentreerd werken. Daarentegen zegt 27% van de respondenten dat altijd of vaker wel dan niet ongestoord gewerkt kan worden. Wat betreft het toedienen/registreren van medicatie geven alle respondenten aan alleen medicatie te geven indien zij daartoe bevoegd en bekwaam zijn. Ook de zogenoemde 5 ‘rechten’ m.b.t. medicatietoediening worden door het merendeel van de respondenten altijd nageleefd, hoewel het percentage respondenten dat aangeeft medicatie op de juiste tijd toe te dienen een stuk lager ligt. Van de respondenten gaf 59% aan niet bekend te zijn met de veilige principes.

Discussie
Hoewel de meerderheid van de respondenten aangaf niet bekend te zijn met de veilige principes, blijkt dat wel in grote mate volgens de veilige principes wordt gewerkt. Een ander opvallend resultaat is dat een grote meerderheid van de respondenten aangaf geconcentreerd te kunnen werken, terwijl slechts een kwart zegt ongestoord te kunnen werken. Gezien de betrekkelijk lage respons is het echter de vraag in hoeverre de resultaten generaliseerbaar zijn voor de hele populatie.

Conclusie
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat respondenten in grote mate werken volgens de veilige principes. Wel kwamen uit het onderzoek enkele aspecten naar voren die nog niet geheel volgens de veilige principes verlopen. Zo worden respondenten vaak gestoord tijdens het gereedmaken van medicatie en wordt medicatie soms bijgeschreven op de toedienlijst. Daarnaast zijn niet alle respondenten op de hoogte voor welke handelingen een uitvoeringsverzoek van de arts is vereist.

Aanbevelingen
Naar aanleiding van de resultaten wordt Ter Weel Krabbendijke onder andere aanbevolen om medewerkers te scholen m.b.t. medicatie en de veilige principes. Ook wordt geadviseerd om gebruik te maken van het niet-storen-hesje. Verder wordt aanbevolen om het onderzoek te herhalen en daarbij een grotere populatie te betrekken. De opleiding HBO-V wordt geadviseerd om studenten meer farmacologische kennis te bieden.