Samenvatting

Deze rapportage betreft een beschrijving van een onderzoek naar de ontwerpeisen van een leefstijlprogramma voor mensen met COPD binnen de organisatie FysioFaster.
De aanleiding hiervoor is dat vanuit de missie van FysioFaster blijkt dat de organisatie het belangrijk vindt om cliënten handvatten op maat te bieden waarmee cliënten zelf actief en duurzaam kunnen werken aan het optimaliseren van het houdings- en bewegingsapparaat. Hierbij speelt ook leefstijl een belangrijke rol (FysioFaster, z.d.). Voor mensen met COPD wordt momenteel vanuit de richtlijn COPD (2020) van het KNFG (2020) leefstijlbegeleiding aanbevolen als aanvulling van de behandeling. FysioFaster volgt deze richtlijnen binnen de behandeling. Echter is er momenteel nog geen leefstijlbegeleiding voor deze specifieke doelgroep. FysioFaster ziet kansen om hier aanbod voor te ontwikkelen. Het doel van dit onderzoek is dat er een leefstijlprogramma komt voor mensen met COPD zodat ze hun leefstijl kunnen verbeteren. De doelstelling in het onderzoek is het beschrijven van de ontwerpeisen om dergelijk leefstijlprogramma te kunnen ontwerpen.

De centrale onderzoeksvraag is dan ook als volgt: `Wat zijn de ontwerpeisen van een leefstijlprogramma voor mensen met COPD binnen FysioFaster waarbij de leefstijlfactor bewegen een centrale plaats heeft?’ Voor het inzichtelijk krijgen van de ontwerpeisen van dergelijk leefstijlprogramma, bestaande uit coaching en begeleiding, doelstellingen, activiteiten en kwaliteit van de fysieke en sociale omgeving, wordt in dit onderzoek data verzameld via een enquête. Deze enquête is opgezet op basis van de operationaliseringstabel. Er is sprake van een selecte steekproef aangezien ik specifieke deelnemers (mensen met COPD binnen FysioFaster) en specifieke medewerkers (medewerkers betrokken bij deze doelgroep en bij het thema leefstijlcoaching) heb geselecteerd om deel te nemen aan dit onderzoek (n=23).

Het belangrijkste resultaat is dat de deelnemers en medewerkers de coaching strategie `stimuleren’ het meest belangrijk vinden. `Eigen regie’ vinden de deelnemers iets minder belangrijk dan `stimuleren’. Opvallend is dat medewerkers `eigen regie’ belangrijker vinden dan de deelnemers. De deelnemers en medewerkers vinden het werken aan doelen rondom kwaliteit van leven (= genieten, gelukkig zijn, lekker in je vel zitten, in balans zijn en zich veilig voelen) het belangrijkste binnen een leefstijlprogramma. Op gebied van activiteiten vindt men net als bij de doelen activiteiten op gebied van kwaliteit van leven het meest belangrijk. Hiernaast vindt men maatwerk op gebied van activiteiten minstens zo belangrijk. Kijkend naar de kwaliteit van de fysieke en sociale omgeving vindt men veiligheid binnen de sociale en fysieke omgeving het meest belangrijk.

Er kan geconcludeerd worden dat er op gebied van coaching en begeleiding vooral aandacht moet zijn voor stimulering. Dit houdt in het geven/krijgen van positieve feedback en focus leggen op het proces en niet alleen op het eindresultaat. Echter; alle coaching strategieën liggen - kijkend naar de resultaten - dicht bij elkaar. Dit betekent dat alle coaching strategieën `structureren’, `stimuleren’, `individueel aandacht geven’ en `eigen regie’ belangrijk zijn binnen een leefstijlprogramma. Er valt te concluderen dat de deelnemers en medewerkers alle categorieën van doelen om aan te werken binnen een leefstijlprogramma minimaal `belangrijk’ vinden. Er is wel een verdeling in iets minder of iets meer belangrijk. Alle activiteiten die meer neigen naar `belangrijk’ dan naar `niet belangrijk/niet onbelangrijk’ zijn op een rijtje gezet. Activiteiten omtrent kwaliteit van leven worden het belangrijkst gevonden. Volgens deelnemers en medewerkers moet de sociale en fysieke omgeving veilig zijn.

Er wordt aanbevolen om een leefstijlaanbod te implementeren waar aandacht wordt gegeven aan bovenstaande pijlers. Gezien de tijd/mogelijkheden was het niet mogelijk om nog kwalitatief onderzoek te doen; dit had het onderzoek wellicht nog meer valide gemaakt. Ondanks dat kwamen er nuttige resultaten uit de enquête. Gewenst is vervolgonderzoek naar de effecten van dergelijk aanbod bij mensen met COPD.