Samenvatting

Veel studenten in het hbo en leerlingen in het vmbo hebben moeite met studerend lezen. Vooral bij het inzetten van strategieën om de studeertaak en de daarbij horende tekst op een zo efficiënt mogelijke manier met elkaar in verband te brengen. Een goede methode om efficiënte strategieën te leren is “reciprocal teaching” (rolwisselend leren). De aanpak van rolwisselend leren is echter ontworpen voor een leerkracht die een kleine groep leerlingen begeleidt. In een complete schoolklas met een leerkrach is rolwisselend leren veel moeilijker uitvoerbaar. Uit onderzoek is gebleken dat leerkrachten er niet in slagen om al die groepjes te begeleiden in hun klas en order te handhaven. Knelpunt is vooral het aansturen van verschillende groepjes leerlingen (soms wel zeven per klas) op een manier dat het samenwerkend toepassen van strategieën goed tot zijn recht komt. Eerder onderzoek van Molenaar heeft aangetoond dat tutor-systemen (begeleidende systemen) samenwerkende leerlingen kunnen helpen om regulatie-strategieën op het juiste moment in te zetten tijdens het leren. De facilitatie van ‘reciprocal teaching’ met een tutor-systeem in een ICT-leeromgeving kan een belangrijke bijdrage leveren. Zo een ICT-leeromgeving kan er voor zorgen om bij het studerend lezen het samenwerken in groepen te stimuleren. Dit ter ontlasting van de docent. Hiervoor zal in de nabije toekomst voor het onderzoeksproject studerend Lezen in vmbo en hbo gestart worden die o.a. een ICT-leeromgeving gaat ontwikkelen. De ICT-leeromgeving zal draaien op tablets.
Dit scriptieonderzoek zal dienen als een ontwerp (advies) voor de ICT-leeromgeving voor het toekomstige onderzoeksproject studerend Lezen in vmbo en hbo.
Voor het ontwerp (advies) van de ICT-leeromgeving is deze onderverdeeld in 6 deelvragen. Deze 6 deelvragen overlappen de ICT-leeromgeving met het voor en nawerk hiervoor.
De eerste deelvraag is het onderzoeken hoe teksten uit het zaakvakonderwijs naar een digitale vorm met de mogelijkheid om deze aan te passen het beste overgezet kunnen worden. De oplossing hiervoor is dat gewerkt word met de OCR-softwarepakket van Adobe Acrobat Pro. Vanwege de uitgebreide functionaliteiten van Adobe (OCR, doorzoekbare afbeelding en afbeeldingen naar PDF) is deze prima geschikt voor het toekomstige onderzoekproject.
De tweede deelvraag is onderzocht hoe leesstrategieën gedefinieerd kunnen worden en om teksten geschikt te maken voor de ICT-leeromgeving. Het activiteitendiagram uit bijlage 5 laat zien hoe het beste gewerkt kan worden. Vervolgens kunnen de bestanden die daar uit komen het beste gesynchroniseerd worden naar een tablet. Voor het toekomstige onderzoekproject kan hiervoor gewerkt worden met een cloud oplossing als Google Drive, Microsoft One Drive of Dropbox.
De derde deelvraag is voor het ontwerpen van de ICT-leeromgeving. In het activiteitendiagram van bijlage 6 en in de wireframes op pagina 24 staan beschreven hoe het beste de ICT-leeromgeving ontwerpt kan worden. Voor de vierde deel vraag is onderzocht welke registratiemethode het beste werkt voor het toekomstige onderzoek project. De aanbeveling hiervoor is om te werken met een combinatie van blurring en scrolling zodat het beste van beide gecombineerd kan worden (de precieze registratie van blurring en een meer natuurlijke leesaanpak van scrolling).
De vijfde deelvraag is om te achterhalen welke informatie geregistreerd, in welk formaat en naar welk analyseprogramma deze moet. Het is belangrijk dat voor de gewenste informatie een onderscheid komt voor metadatabestand en een registratie bestand. Deze informatie die in die bestanden staan moeten verwerkt worden in een *.xls, *.txt, *.dat, of een *.cs bestand op een manier dat SPSS deze dit kan inlezen.
Als laatste deelvraag is om te onderzoeken om voor het systeem (de ICT-leeromgeving met voor en na werk) een flexibele en modulaire oplossing te maken. Om dit mogelijk te maken moet rekening gehouden worden met de bottlenecks van het systeem. Vaak kan een bottleneck opgelost worden doormiddel van een fysieke oplossing (in plaats van synchroniseren, met een USB dit handmatig doen). Met als laatste toevoeging dat de tablets die aangeschaft worden moeten minimaal veertien inch in schermdiagonaal zijn.
Deze 6 deelvragen vormen samen een antwoord op de hoofdvraag:

Wat is een goede ICT-ondersteuning voor het onderzoeksproject studerend Lezen in vmbo en hbo? In dat project wordt onderzocht wat de affecten zijn van leesstrategieën van groepjes studenten op het studerend lezen en wordt de leesaanpak geregistreerd.