Samenvatting

Volgens de beroepscode voor verpleegkundigen en verzorgenden (2015) heeft de verpleegkundige de verantwoordelijkheid voor de continuïteit van verpleegkundige zorg. Daaronder valt ook de overdracht en rapportage. Jaarlijks worden ongeveer 300.000 verpleegkundige overdrachten uitgevoerd in Nederland. Uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg blijkt dat een van de grootste risico’s in de zorg het ontstaan van knelpunten in de informatie- uitwisseling bij de overdracht is. Uit onderzoek blijkt dat knelpunten rondom de overdracht een actueel onderwerp is. Het grootste knelpunt wat genoemd wordt tijdens de overdracht is onvolledige informatie. Op de spoedeisende hulp (SEH) is de verpleegkundige overdracht een dagelijkse handeling. De SEH-verpleegkundige zorgt voor een verpleegkundige mondelinge en schriftelijke overdracht naar zowel interne als externe hulpverleners. Het is daarom van groot belang dat de overdracht op de SEH goed verloopt.
Om de onderzoeksvraag te beantwoorden is een kwantitatief onderzoek uitgevoerd. De onderzoekspopulatie bestond uit 191 verpleegkundigen werkzaam op alle verpleegafdelingen en de SEH van het ziekenhuis ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen. Er is geen sprake van een steekproef, omdat de gehele onderzoekspopulatie is benaderd. De gegevens zijn verzameld met behulp van zelf opgestelde enquêtes. Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) versie 25 is gebruikt voor de verwerking van de gegevens van het onderzoek.
Van de 191 verpleegkundigen hebben in totaal 91 verpleegkundigen de enquête ingevuld, wat neerkomt op een responspercentage van 48%. Iedere respondent heeft aangegeven te weten hoe je een verpleegkundige overdracht moet uitvoeren. Tevens geven zij ook aan bewust te zijn van de verantwoordelijkheid die bij de verpleegkundige overdracht hoort. Over het algemeen geven de respondenten aan soms knelpunten te ervaren rondom de verpleegkundige overdracht. Vier van de vijf SEH-verpleegkundigen geven aan dat communicatie de grootste invloed heeft op de knelpunten rondom de verpleegkundige overdracht. Voor de verpleegafdelingen is informatievoorziening de factor met de grootste invloed op de knelpunten.
Zowel de zenders als de ontvangers van de verpleegkundige overdracht zijn geïncludeerd in dit onderzoek, waardoor nauwkeuriger uitspraak gedaan kon worden. Er is geen steekproef afgenomen, waardoor de kans op een representatieve afspiegeling van de populatie wordt vergroot. Dit verhoogt de externe validiteit. Feedback is verkregen vanuit de peer-group en de begeleiders wat de betrouwbaarheid verhoogd. Minder sterke punten van het onderzoek is de zelf opgestelde enquête. Tevens is het mogelijk voor de respondenten om sociaal wenselijke antwoorden te geven in de enquête. Tot slot is de minimale respons van 112 respondenten niet behaald. Hierdoor kunnen de gegevens niet gegeneraliseerd worden.
Geconcludeerd kan worden dat de verpleegkundigen op de verpleegafdelingen en op de SEH van het ziekenhuis ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen in kleine mate knelpunten ervaren rondom de verpleegkundige overdracht. Wel moeten worden opgemerkt dat een aantal reeds vermelde zaken niet geheel probleemloos verlopen.
De aanbevelingen naar de praktijk bestaan uit een gestandaardiseerde methode voor de verpleegkundige overdracht en een bijscholing die zich toe spitst op het geven van een verpleegkundige overdracht volgens de gestandaardiseerde methode. Daarnaast is het aan te bevelen om de patiënt te betrekken bij de overdracht. Een aanbeveling voor de opleiding is de verpleegkundige overdracht behandelen in de cursus ‘Sociale vaardigheden 2’ van de Bachelor of Nursing. Tot slot is er een aanbeveling voor vervolgonderzoek. Vierdejaars verpleegkunde studenten gaan voor de cursus ‘Projectmanagement’ onderzoek doen naar welke knelpunten ervaren worden rondom de verpleegkundige overdracht.