Samenvatting

In het kader van de afstudeerfase van de opleiding Civiele Techniek aan de HZ University of Applied Sciences is een onderzoek uitgevoerd naar optimale maatregelen tegen wateroverlast in de kern van Colijnsplaat.
De toenemende intensiteit van buien, de steeds langere perioden van droogte en de stijging van de temperatuur zijn gevolgen van de klimaatverandering. De gevolgen oefenen allemaal invloed uit op de omgeving. Om de gevolgen en de daarbij behorende effecten op de omgeving in te schatten, moet iedere gemeente binnen Nederland voor 2019 de stresstest hebben uitgevoerd. De gemeente NoordBeveland heeft de stresstest in 2016 uitgevoerd.

De hoofdvraag van het onderzoek is als volgt: ‘Welke maatregelen beperken de wateroverlast door hemelwater en zorgen voor een toekomstbestendige kern van Colijnsplaat?’

Na het stellen van de hoofdvraag is aan de hand van hoogteligging, bodemopbouw en rioolkenmerken het onderzoeksgebied in kaart gebracht. Binnen het onderzoeksgebied zijn een aantal gebieden die kwetsbaar zijn bij een bepaald hoeveelheid hemelwater. Deze kwetsbare gebieden komen voort uit de stresstest van de gemeente Noord-Beveland en de depressiekaart van het Kennisportaal Ruimtelijke Adaptie.

Voordat de maatregelen voor de kwetsbare gebieden opgesteld konden worden, is een Programma van Eisen opgesteld. Hierin staan de wettelijke eisen en eisen van de gemeente Noord-Beveland. Aan de hand van het Programma van Eisen zijn verschillende maatregelen opgesteld. Vanwege de slecht waterdoorlatende ondergrond en de beperkte ruimte is kiezen van de optimale maatregel per gebied een lastige keuze. De soorten maatregelen die in het onderzoek zijn gebruikt zijn als volgt:
• Ondergrondse berging creëren of vergroten
• Bovengrondse berging creëren of vergroten
• Doorlatendheidscapaciteit vergroten
• Belasting op het stelsel reduceren
• Belasting op aanvoerende stelsels reduceren.

Na het opstellen van bovenstaande maatregelen is gebruik gemaakt van een multicriteria-analyse. De multicriteria-analyse beoordeelt de maatregelen onder andere op effectiviteit, ruimtelijke inpassing en kosten. Per kwetsbaargebied is een multicriteria-analyse ingevuld met de verschillende maatregelen. Dit heeft geresulteerd in verschillende concrete maatregelen per kwetsbaar gebied. In enkele gebieden zijn er per kwetsbaar gebied meerdere optimale maatregelen, vanwege de omvang van het gebied of de grootte van de wateroverlast. Om de interactie tussen gebieden en maatregelen in kaart te brengen zijn de maatregelen toegelicht met behulp van een maatregelenkaart.

De maatregelen die worden voorgeschreven reduceren het tekort aan bergingsmogelijkheden met 31%. Dit betekent van een tekort van 60% in de huidige situatie, naar een tekort van 29% na het toepassen van de maatregelen. Na het toepassen van de maatregelen zal de wateroverlast bij extreme toekomstige neerslag beperkt of geminimaliseerd zijn.