Samenvatting

In de zeevaart vindt er al jaren een schaalvergroting plaats en ook een capaciteitstoename. De rederijen bouwen steeds grotere schepen en door de groeiende wereldeconomie zijn er ook steeds meer schepen. Havens moeten voortdurend inspelen op deze ontwikkelingen. Als havens concurrerend willen blijven moeten ze er voor zorgen dat ze over voldoende capaciteit beschikken en natuurlijk bereikbaar blijven voor de steeds groter wordende schepen.
De Belgische zeehaven Gent is bereikbaar via het sluizencomplex Terneuzen en dan via het kanaal Gent-Terneuzen. Nu is er door België en Nederland overeengekomen om een nieuwe grotere sluis te bouwen in het sluizencomplex Terneuzen, om Gent en de gehele Kanaalzone goed bereikbaar te houden voor de zeevaart.
Vanuit het Loodswezen regio Scheldemonden is het verzoek gekomen om onderzoek te doen naar navigatiemiddelen om de nieuwe sluis te passeren. De volgende onderzoeksvraag is voor dit onderzoek opgesteld: Wat zijn geschikte navigatiemiddelen voor een zeeschip om door de nieuwe sluis Terneuzen te varen? Om antwoord te krijgen op deze onderzoeksvraag is gebruik gemaakt van kwantitatief onderzoek met interviews en het onderzoek is aangevuld met literatuurstudie. De interviews zijn gehouden met tien Nederlandse loodsen. Omdat Rijkswaterstaat de beheerder wordt van de nieuwe sluis, is de heer F. Mol (RWS) ook geïnterviewd. In de literatuurstudie is gekeken naar hoeveel en welk type schepen gebruik maken van de sluizen.
Uit de resultaten van de interviews met de loodsen bleek dat de voorkeur uitgaat naar een lichtenlijn als navigatiemiddel. Een ander resultaat was dat de sluis goed verlicht moet worden en dat deze verlichting symmetrisch moet worden uitgevoerd. Verder zou de sluiskolk zelf ook goed verlicht moeten worden door middel van lichtstrepen in de sluismuur. Ook bleek uit de gesprekken dat een Laser sight measurement systeem om de sluis aan te lopen en een smart docking systeem dat bijvoorbeeld werkt met zuignappen of magneten goede opties zouden zijn.
Het resultaat van het interview met RWS was dat er geen lichtenlijnopstand gemaakt kan worden aan de kant van de Westerschelde. Dit komt door de Natura 2000 regelgeving. Wel kwam RWS met een alternatief in de vorm van een wadpaal. Dit is een paal van 18 meter lang die wel op de zandplaat in de Westerschelde geplaatst mag worden. Op deze paal kan dan alleen een zelfvoorzienend lampje geplaatst worden.
Het antwoord op de onderzoeksvraag is: Om de Westbuitenhaven op te varen is een Lichtenlijn het meest geschikt. Om de sluis aan te lopen kan er lichtenlijn gecreëerd worden door een lage lichtopstand in het midden op de brug en een hoge lichtopstand nabij de Zevenaarhaven. Om de sluis aan te lopen van uit het kanaal kan er een kleine licht opstand gerealiseerd worden op de Middelplaat in de Westerschelde.
De aanbevelingen die uit dit onderzoek naar voren komen zijn: Er kan een vervolgonderzoek gedaan worden naar verdere uitwerkingen van een Laser sight measurement systeem en een smart docking systeem. Verder in een overleg met Rijkswaterstaat de wensen kenbaar maken van hoe de verlichting ingericht moet worden.