Samenvatting

AANLEIDING. In 1957 is Nederland begonnen met het Rijksvaccinatieprogramma. Het Rijksvaccinatieprogramma heeft als doel ziekte en sterfte te voorkomen door middel van vaccinaties. Uit de cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat de deelname aan alle vaccinaties in Nederland tussen 2012 en 2016 is gedaald. Door middel van het model dat is gebaseerd op drie gedragsdeterminanten, namelijk attitude, sociale invloed en eigen-effectiviteit (ASE-model) worden in dit onderzoek de verschillende aspecten van het gedrag van ouders en verzorgers met betrekking tot het Rijksvaccinatieprogramma onderzocht.

METHODE. Een kwantitatief onderzoek is uitgevoerd met gebruik van een enquête. Deze enquête werd opgesteld aan de hand van de gevonden literatuur. Het onderzoek vond plaats onder ouders en verzorgers in Nederland. De enquête werd op verschillende websites verspreid onder de ouders en verzorgers die voor de keuze staan of hebben gestaan om hun kind te laten deelnemen aan het Rijksvaccinatieprogramma. Het verwerken en analyseren van de verzamelde gegevens werd uitgevoerd met behulp van het software programma Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) versie 25.

RESULTATEN. Aan dit onderzoek hebben 480 respondenten deelgenomen. De respondenten zijn ouders en verzorgers van kinderen van 12 jaar of jonger. De grootste respons kwam van ouders en verzorgers die hun kind wel of niet laten deelnemen aan het Rijksvaccinatieprogramma. Met betrekking tot de keuze tot deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma heeft de partner de grootste sociale invloed. Daarnaast raadpleegt een groot deel van de ouders en verzorgers het internet voor extra informatie omtrent vaccinaties. Ouders en verzorgers geven aan te ervaren dat zorgprofessionals selectief informatie verschaffen. Deze informatie is gericht op het laten deelnemen van kinderen aan het Rijksvaccinatieprogramma.

DISCUSSIE. Met betrekking tot de attitude en de eigen-effectiviteit bevestigt dit onderzoek de resultaten uit de literatuur. Daarbij blijkt uit dit onderzoek dat de respondenten zelf informatie op het internet zoeken. Dit is in relatie tot de literatuur. Uit de literatuur blijkt dat geloof een grote rol speelt in de keuze tot deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma. Dit komt echter niet naar voren in dit onderzoek. Ook het zien van zorgprofessionals als betrouwbaarste bron wordt door dit onderzoek niet bevestigd.

CONCLUSIE. Uit dit onderzoek blijkt dat ouders en verzorgers die hun kinderen laten deelnemen aan het Rijksvaccinatieprogramma een positieve attitude hebben met betrekking tot vaccinaties. Hun gedrag wordt voornamelijk door de attitude bepaald. De ouders en verzorgers die hun kinderen niet laten deelnemen aan het Rijksvaccineprogramma hebben vooral moeite met de informatievoorziening. Hun gedrag wordt voornamelijk bepaald door de eigen-effectiviteit en hun vaardigheid met betrekking tot het zoeken van informatie op het internet.

AANBEVELINGEN. Geadviseerd wordt om een website te ontwikkelen die informatie biedt omtrent vaccinaties gebaseerd op wetenschappelijke literatuur. Niet alleen de voordelen van vaccinaties moeten worden benoemd, maar ook de nadelen. Voor zorgprofessionals is het belangrijk objectief informatie te verschaffen. Hieraan moet ook in de opleiding tot verpleegkundige aandacht worden besteed.