Samenvatting

Aanleiding Uit onderzoek is gebleken dat jaarlijks 76.000 patiënten te maken krijgen met vermijdbare schade, waarvan honderden overlijdens voorkomen had kunnen worden. Eén van de oorzaken is het niet tijdig herkennen of niet juist behandelen van een vitaal bedreigde patiënt door verpleegkundigen. Met dit onderzoek is inzicht verkregen in hoeverre verpleegkundigen over theoretische kennis beschikken met betrekking tot het toepassen van de “Airway, Breathing, Circulation, Disability, Exposure” (ABCDE)-methodiek bij een vitaal bedreigde patiënt in het Admiraal De Ruijter Ziekenhuis (ADRZ). Tevens werd onderzocht in hoeverre gedragsdeterminanten van het Attitude, Sociale invloed, Eigen effectiviteit (ASE)-model het gedrag van verpleegkundigen beïnvloedt rondom het gebruik van de ABCDE-methodiek, Situation, Background, Assessment, Recommendation (SBAR)- methode en Spoed Interventie Team (SIT)-score.

Methode Het praktijkgerichte onderzoek is uitgevoerd door middel van een kwantitatief onderzoek, wat een nulmeting betreft. De gegevens zijn verzameld door middel van een gestandaardiseerde enquête waarbij kennisvragen zijn toegevoegd. De enquêtes zijn uitgezet op de afdeling heelkunde, neurologie en interne geneeskunde van het ADRZ. In totaal zijn 105 verpleegkundigen gevraagd mee te doen aan het onderzoek. Hiervan 36 verpleegkundigen hebben deelgenomen aan het onderzoek. De data is geanalyseerd met behulp van het programma Statistic Package for the Social Sciences (SPSS).

Resultaten De respondenten betroffen voornamelijk vrouwelijke verpleegkundigen met opleidingsniveau vier. Verpleegkundigen gaven aan vertrouwen te hebben de ABCDE-methodiek goed te kunnen toepassen en weten welke interventies opgesteld dienen te worden. De theoretische kennis over de ABCDEmethodiek is onvoldoende. De voornaamste barrière waar men tegenaan loopt is het niet geschoold zijn in de ABCDE-methodiek. Verpleegkundigen vinden eigen intuïtie belangrijker dan de ABCDEmethodiek, SBAR-methode en SIT-score.

Discussie De enquête is deels aangepast wat de betrouwbaarheid van het onderzoek beïnvloed kan hebben. Door de enquête voor te leggen aan de peergroup zijn fouten tijdig verwijderd. Ondanks het waarborgen van de anonimiteit is het mogelijk dat door de respondenten sociaal wenselijke antwoorden gegeven omdat gevraagd werd naar kennis en vaardigheden. Om de kennisvragen juist te beantwoorden kan gebruik zijn gemaakt van hulpmiddelen.

Conclusie en aanbevelingen Het kennisniveau van verpleegkundigen over de ABCDE-methodiek is onvoldoende en dient verbeterd te worden. Verpleegkundigen zien het belang van het toepassen van de ABCDEmethodiek, SBAR-methode en SIT-score in. Echter vinden verpleegkundigen de eigen intuïtie belangrijker. De mate van kennis dient verbeterd te worden met behulp van een scholing over de 4 ABCDE-methodiek. Dit bestaat uit een kennistoets en een vaardigheidstraining met scenario’s uit de praktijk.