Samenvatting

Aanleiding: Steeds meer ouderen blijven thuis wonen en veel van hen zijn chronisch ziek. Veel van deze ouderen krijgen thuiszorg. In de thuiszorg werken onder andere verpleegkundigen en verzorgenden IG die op lichamelijk, spiritueel en psychosociaal gebied de zorg verlenen. In de palliatieve terminale zorgverlening staat een optimale bestrijding van symptomen en ondersteuning van cliënten en naasten ten behoeve van de beantwoording van vragen rondom het levenseinde centraal. Adequate aandacht voor psychosociale zorg in de palliatieve terminale zorg is cruciaal voor de kwaliteit van leven van de cliënt, zijn naasten en zijn sociale steunnetwerk. In het team Duiveland van Allevo Zorg Thuis, geven de verpleegkundigen en verzorgenden IG aan dat op het gebied van psychosociale zorg, zij moeilijk vinden het gesprek over wensen en behoeften met de palliatieve terminale cliënt aan te gaan. Op dit moment is het onduidelijk hoe verpleegkundigen en verzorgenden IG het verlenen van psychosociale zorg bij de cliënten zelf ervaren en wat zij nodig hebben om deze zorg goed te kunnen geven. Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de ervaring die verpleegkundigen en verzorgenden IG hebben in het verlenen van psychosociale zorg aan de palliatieve terminale cliënt thuis.

Methode: Door middel van een kwalitatief onderzoek met een literatuurstudie voorafgaand, zijn de ervaring en beleving van de verpleegkundigen en verzorgenden IG in team Duiveland, in kaart gebracht. De gegevens zijn verzameld aan de hand van semigestructureerde interviews waarbij een topiclijst is gebruikt. Via acht stappen zijn de interviews geanalyseerd en zijn er drie kernthema’s uit ontstaan: gespreksvoering, ondersteuning en deskundigheid.

Resultaten: Er zijn zes interviews afgenomen. Uit de drie kernthema’s zijn acht labels ontstaan met bijbehorende uitspraken van de respondenten. Veel respondenten geven aan dat zij het belangrijk vinden om het gesprek met de palliatieve terminale cliënt aan te gaan. Ook geven zij aan dat er vaak vanzelfsprekend aandacht hierbij is voor de naaste familie en dat zij ook veel begeleiding nodig hebben. Echter begeleiding en gesprekken vraagt tijd en dat is er te weinig. Daarnaast vraagt het geven van psychosociale zorg ook om ervaring en deskundigheid. De respondenten geven aan dat zij vaak te weinig ervaring hierin hebben en de competenties niet geheel beheersen. De meeste respondenten willen meer scholing en begeleiding hierin en staan hier positief tegenover.

Discussie: In de literatuur die beschreven staat, wordt aangegeven dat psychosociale zorg binnen de palliatieve terminale zorgverlening, de kwaliteit van leven verhoogd. Ervaring en affiniteit speelt zeker een rol, maar verpleegkundigen en verzorgenden IG behoren de basale psychosociale zorg te kunnen geven en de competenties te beheersen. Hulp bij het omgaan met emoties en bieden van een luisterend oor is de voornaamste ondersteuning. Er blijken al signalen bij beroepsverenigingen te zijn over het niet beheersen van competenties en de vraag naar scholing. Gespreksvoering met de cliënt komt zowel bij de respondenten als in de literatuur veel aan bod omdat het als lastige opgave wordt ervaren.

Conclusie en aanbevelingen: De respondenten hebben te weinig ervaring en tijd om goede psychosociale zorg te verlenen. Daarnaast beheersen zij de competenties niet geheel om dit tot een goede uitvoering te brengen. De respondenten geven aan behoefte te hebben aan scholing en begeleiding in het geven van deze zorg. Het is aan te bevelen om een breder vervolgonderzoek uit te voeren om de ervaringen binnen Allevo Zorg Thuis inzichtelijk te krijgen. Daarmee kan ingespeeld worden op de behoefte van scholing, voor verpleegkundigen en verzorgenden IG, op het gebied van psychosociale zorgverlening.