Samenvatting

Door verlies van hun oorspronkelijke functie komen veel monumentale panden leeg te staan, zoals
kerken, kloosters en militaire forten. Door deze leegstand kan bij gebrek aan onderhoud
uiteindelijk verval van dit cultuurhistorisch erfgoed optreden. Om deze reden is er een groeiende
aandacht voor de herbestemming van deze gebouwen als middel om ze te behouden. Daarbij is
het een belangrijke opgave om bij het geschikt maken van monumenten voor nieuwe functies,
duurzaamheidsaspecten in acht te nemen. Het voormalige Ooglijdersgasthuis in Utrecht is hierbij
als casus gebruikt om de volgende onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden:
Welke technische middelen kunnen ingezet worden bij het duurzaam herbestemmen van het
Ooglijdersgasthuis met behoud van cultuurhistorische waarde, om het herbestemde gebouw
exploiteerbaar te maken?

Bij de herbestemming van het monumentale Ooglijdersgasthuis is gekeken naar de mogelijkheden
van verduurzaming van de schil. Met het oog op energieprijsstijging is het verduurzamen van
energie-inefficiënte gebouwen noodzakelijk om het gebouw in de toekomst exploiteerbaar te
houden. Monumenten nemen hier een bijzondere positie in, vanwege de bouwfysische risico's die
de verduurzamingsmaatregelen met zich mee brengen. De mate waarin men een monument kan
verduurzamen, wordt in sterke mate bepaald door de cultuurhistorische waarde van het gebouw
en niet alleen door de te behalen energiewinst.