Samenvatting

Onderzoek naar het maatschappelijke probleem vrachtautoparkeren. Er wordt steeds meer overlast ervaren in Nederland betreffende geparkeerde vrachtauto's. Dit onderzoek geeft inzicht in de situatie die er in Nederland speelt bij het parkeren van vrachtauto's in gemeenten en biedt in de vorm van een methodiek een aanpak om geparkeerde vrachtauto's in een gebied in beeld te krijgen.

Het onderwerp vrachtautoparkeren is hedendaags een actueel onderwerp. Op diverse plekken in het land is en blijft er namelijk onrust ontstaan omtrent het parkeren van vrachtauto’s. Met name vrachtauto’s die vanwege diverse redenen geparkeerd staan op plekken waar dit niet geoorloofd is, zorgen voor (verkeers)onveilige situaties en overlast in diverse vormen. Gemeenten zijn vaak zoekende in de omgang met deze problematiek en hoe de geparkeerde vrachtauto’s in hun gemeente in beeld kunnen worden gebracht. Het doel van dit afstudeeronderzoek is dan ook om tot een methode te komen om de problematiek rond vrachtautoparkeren voor een gebied in beeld te brengen, waarbij deze methode gericht is op het onderliggende wegennet.
Door middel van literatuuronderzoek, interviews bij gemeenten en transportbedrijven, enquêtes onder gemeenten en veldwerk is er vanuit verschillende invalshoeken informatie verzameld ter onderbouwing van deze rapportage.
Een belangrijke factor die invloed heeft op het parkeren van vrachtauto’s is het juridische kader. In Nederland maar ook binnen Europa is er diverse regelgeving van toepassing op de vervoers-bewegingen van vrachtauto’s. Vrachtautochauffeurs moeten onder andere voldoen aan de wettelijk vastgelegde rijtijden, deze rijtijden bepalen wanneer een chauffeur moet rusten en de vrachtauto dus tot stilstand moet komen. Overschrijding van deze rijtijden heeft mogelijk grote financiële gevolgen voor de chauffeur en het transportbedrijf in de vorm van een boete. Deze financiële gevolgen zijn over het algemeen groter dan de financiële gevolgen van een boete voor parkeren op een plek waar dit niet geoorloofd is. Daarnaast worden er in de naastgelegen buurlanden diverse rijverboden gehanteerd en is de handhaving strikter dan deze in Nederland wordt uitgevoerd, waardoor het aantrekkelijker is om in Nederland te parkeren in plaats van in bijvoorbeeld België of Duitsland.
Er zijn diverse belanghebbenden bij het parkeren van vrachtauto’s, waarbij de partijen met parkeerbehoefte (vrachtautochauffeurs en transportbedrijven) en de wegbeheerders de belangrijkste partijen zijn. De wegbeheerders zijn de partijen die bepalen welk beleid er wordt gevoerd met betrekking tot het parkeren van vrachtauto’s en hoe dat georganiseerd en gehandhaafd wordt.
Binnen Nederland is er onderscheid te maken in verschillende gebiedstypen hoe het parkeren van vrachtauto’s wordt ervaren en hoe dit wordt aangepakt. Onderscheid valt er te maken in de logistiek intensieve gebieden als het havengebied en het grensgebied en daarnaast het overige onderliggende wegennet.
De gemeente en ook de transportwereld ervaren over het algemeen het parkeren van vrachtauto’s als problematisch. Vanuit de gemeente wordt er vooral gewezen naar de chauffeurs, dat zij de oorzaak van het probleem zijn. En vanuit de transportwereld wordt gewezen naar de open grenzen tussen Europese landen, waardoor het voor buitenlandse chauffeurs aantrekkelijk is om in Nederland te gaan rijden. Daarnaast wordt er door de transportwereld vaak geroepen dat gemeenten er toch vrij weinig aan doen om het probleem te verhelpen.
In de praktijk zijn diverse onderzoeken uitgevoerd om geparkeerde vrachtauto’s in een bepaald gebied inzichtelijk te krijgen. Over het algemeen vindt dit onderzoek, net als bij auto’s, plaats in de vorm van telonderzoeken. Echter kan een parkeerduuronderzoek, zoals bij auto’s, niet even gemakkelijk worden toegepast bij vrachtauto’s. Dit komt door de grote verscheidenheid in de parkeermotieven van de chauffeur en de bijbehorende tijdsduur van het parkeren. Bij auto’s wordt er bijvoorbeeld onderscheid gemaakt in drie parkeermotieven, voor vrachtauto’s kan er onderscheid gemaakt worden in tien parkeermotieven. Om de parkeersituatie omtrent vrachtauto’s voor een bepaald gebied in beeld te brengen is het belangrijk om verschillende stappen te ondernemen. Door tijdens nachtelijke metingen zoveel mogelijk informatie vast te leggen betreffende de locaties en de geparkeerde vrachtauto’s, kan het beste een beeld worden gevormd van de mogelijke problematiek die zich afspeelt in een gemeente. Op basis van de verzamelde gegevens kan achterhaald worden waar de problematiek zich voordoet en kan er op grote lijnen worden achterhaald wie er geparkeerd staat in een gemeente.
In dit rapport worden tot slot nog enkele aanbevelingen gedaan voor mogelijke vervolgonderzoeken om richting oplossingen te komen voor de problematiek die speelt bij vrachtautoparkeren.