Samenvatting

Elk bouwproject kent diverse betrokkenen die, elk vanuit een eigen belang, invloed uitoefenen op het proces. Te weinig inzicht in deze 'omgeving' kan een project onnodige vertraging opleveren met alle financiële gevolgen van dien. Rijkswaterstaat (RWS) wil haar omgeving bij haar planvorming betrekken. Twynstra Gudde heeft hiervoor een instrument Strategisch OmgevingsManagement (SOM) ontwikkeld. Dit instrument wordt tegenwoordig bij verschillende projecten van RWS toegepast. SOM is gebaseerd op het Mutual Gains principe; het zoeken naar creatieve oplossingen waar alle partijen achter staan, gecombineerd met planmatig werken. Meer over deze methode is te lezen in hoofdstuk 3 van het rapport. Over SOM was intern al veel bekend, maar hoe dit werd ervaren door bestuurlijke partners in de regio (provincie, waterschap en gemeenten) was nog een vraagstuk voor RWS Dienst Utrecht. Dit onderzoek geeft dan ook antwoord op de vraag: ‘Hoe wordt omgevingsmanagement van Rijkswaterstaat ervaren door partners in de regio en is de SOM-methode herkenbaar voor deze actoren?’ Volgens bestuurlijke partners (waterschap, provincie en gemeenten) heeft RWS de afgelopen jaren positieve stappen gezet in het betrekken van, en luisteren naar omgevingspartijen. Zij merken een open, transparante houding op en krijgen het gevoel dat ze serieus worden genomen. Zij zijn erg blij met een omgevingsmanager waar zij terecht kunnen. Wanneer de ervaringen van partners die wel- en niet- met SOM te maken hebben gehad naast elkaar worden gelegd, zijn er geen graduele verschillen te onderscheiden. Dit zou te verklaren zijn met het feit dat omgevingsmanagers onbewust al naar de SOMmethode handelen. Het SOM-instrumentarium wordt door partners niet als zodanig herkend. De ervaringen van partijen met omgevingsmanagement zijn sterk afhankelijk van de omgevingsmanager binnen een project en de complexiteit van een project. Er zijn een aantal aandachtspunten gesignaleerd welke voor verschillende partijen gelden. Deze kunnen vertaald worden naar een aantal aanbevelingen: _ Het grote aantal verschillende medewerkers bij een project wordt als lastig ervaren. Het aanstellen van een accountmanager kan verschillende contacten met dezelfde stakeholder ondervangen. _ De band en basisrelatie met de betrokken partijen is essentieel voor het slagen van een project. Hier zal te allen tijde aandacht aan gegeven moeten worden. Ook kleinere projecten vragen om aandacht. _ Omgevingspartijen moeten zich meer bewust worden van het beleid dat RWS voert. Dit zal meerdere malen bij de omgevingspartijen herhaald moeten worden. _ SOM wordt niet herkend bij partners. Wanneer dit wel geschetst zou worden zal dit een positieve bijdrage leveren aan het imago van RWS doordat zij met een eenduidige werkwijze naar buiten treedt. _ Om omgevingsmanagement nog beter te maken zal er ook intern aan gewerkt moeten worden. Onderlinge uitwisseling van ervaringen kan inzicht geven in moeilijke situaties en zorgt ervoor dat incidenten niet opnieuw voorkomen.